بررسي روش هاي برآورد دبي اوج سيل در قالب تحليل منطقه اي در حوضه هاي كم داده

Investigating the Peak Flood Estimation Methods in a Regional Analysis Approach for Low-Data Catchments

برآورد دبي اوج سيلاب در يك حوضه، يكي از مهمترين مسايلي است كه هيدرولوژيست ها و كارشناسان بخش آب را به خود مشغول كرده است. روش هاي تحليل منطقه اي سيلاب يكي از كارآمدترين روش ها جهت برآورد دبي سيل در مناطق فاقد داده يا داراي طول دوره آماري كوتاه مي باشد. در تحقيق حاضر كه در حوضه هاي اصفهان- سيرجان و يزد- اردكان صورت پذيرفته است از سه روش هيبريد، گشتاور خطي و رگرسيون چند متغيره استفاده شده است. هدف از انجام اين تحقيق مقايسه كارايي اين روش ها در برآورد دبي اوج در برخي ايستگاههاي واقع در حوضه ايران مركزي است. بدين منظور پس از شناسايي مهمترين فاكتورهاي موثر بر دبي اوج از طريق تجزيه و تحليل عامل ها، اقدام به تعيين ضرايب معادلات تخمين دبي اوج به صورت كلي Qp=aXbYcZd به دو روش هيبريد و رگرسيون چند متغيره شد. از نتايج روش گشتاور خطي كه قبلاً در منطقه مطالعاتي و با همين منظور انجام شده بود نيز استفاده گرديد و مقايسه سه روش با يكديگر از طريق آماره‌هاي RRMSE و MAE انجام يافت. در حوضه ‌هاي مورد مطالعه نتايج نشان داد كه براي دوره بازگشت هاي كوتاه (2، 5 و 10 ساله) روش رگرسيون چند متغيره و سپس روش هيبريد نسبت به گشتاور خطي برتري دارد. اما براي دوره بازگشت هاي بالاتر (25 و 50 سال) روش گشتاورخطي نسبت به ساير روش ها مناسب تر است. نتايج حاصله از اين تحقيق نشان دهنده اهميت تمامي اين روش ها در تحليل سيلاب بوده لذا در هر منطقه همگن هيدرولوژيكي به فراخور منطقه، شرايط اقليمي، تعداد و نوع داده و هم چنين دوره بازگشت مورد انتظار يك روش نسبت به ديگري مي تواند برتري داشته باشد.