تاثير باكتري Bacillus coagulans و منابع مختلف سنگ فسفات

Effects of Bacillus coagulans and Different Sources of Phosphate Rocks on Canola (Brassica napus L.)

وجود منابع عظيم سنگ فسفات در جهان و معايب كودهاي فسفاته فسفري، توجه محققان را به مصرف مستقيم سنگ فسفات به جاي كودهاي فسفري در اراضي كشاورزي به خود جلب كرده است. باكتري هاي حل كننده فسفات قادرند با سازوكارهاي خاص خود انحلال فسفات در اين سنگ ها را افزايش داده و فسفر بيشتري را در اختيار گياه قرار دهند. براي بررسي اين موضوع، آزمايشي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي با دو فاكتور الف) باكتري (گونه Bacillus coagulans) در دو سطح (با و بدون باكتري) و ب) انواع منابع فسفر در پنج سطح شامل بدون سنگ فسفات، سنگ فسفات ياسوج، سنگ فسفات يزد، سنگ فسفات گافساي تونس و سوپرفسفات تريپل در شرايط گلخانه اي بر روي كلزاي رقم هايولا 401 انجام گرفت. در زمان برداشت (پس از 12 هفته) ارتفاع ساقه، قطر ساقه، سطح برگ، وزن خشك بخش هوايي و ميزان جذب كل فسفر اندازه گيري شد. نتايج آزمايش ها نشان داد كه تيمار حاوي باكتري در تمام صفات نسبت به تيمار بدون باكتري برتري داشت. اثر متقابل باكتري و منابع مختلف فسفات بر ارتفاع، درصد فسفر، جذب فسفر كل و اثر بخشي زراعي نسبي بر اساس جذب فسفر كل كلزا معني دار (05/0P < ) بود. بيشترين ارتفاع و جذب فسفر كل در تيمار كود سوپرفسفات تريپل با باكتري، به ترتيب 5/54 سانتي متر و 38/1 گرم در گلدان و سپس مربوط به تيمار سنگ فسفات گافساي تونس همراه باكتري با 8/39 سانتيمتر ارتفاع و با 588/0 گرم فسفر در گلدان بيشترين جذب فسفر كل را از خود نشان داد. درصد اثربخشي نسبي تيمارهاي آزمايش بر اساس جذب فسفر كل از خاك در حضور باكتري در تيمار گافساي تونس 2/42، در تيمار سنگ فسفات يزد 7/39 و در تيمار سنگ فسفات ياسوج 9/24 درصد بود.