بررسي عوامل موثر بر نوسانات درآمدهاي ارزي صادرات غيرنفتي ايران

Studying Factors Affecting Instability of Non-Oil Exports Exchange Revenues in Iran

توسعه ي اقتصادي ايران تاكنون براساس وابستگي به درآمدهاي ارزي نفت و گاز بوده است. اين در حالي است كه حجم صادرات غير‌نفتي ايران در چند سال اخير افزايش يافته و سهم كالاهاي صنعتي در صادرات بالا رفته است. توسعه ي صادرات غير‌نفتي و كاهش اتكاي دولت به درآمدهاي ارزي حاصل از نفت، همواره مورد تاكيد برنامه‌ريزان كشور قرار داشته است. با توجه به افزايش اهميت صادرات غيرنفتي براي جبران كاهش صدور نفت در آينده، عدم ثبات درآمدهاي ارزي حاصل از آن مي تواند مشكلاتي در امر برنامه ريزي توسعه ي كشور ايجاد كند. بر همين اساس، در اين تحقيق به بررسي عوامل موثر بر نوسانات درآمدهاي صادرات غيرنفتي ايران در طي دوره ي 86- 1350 با استفاده از روش خودبازگشتي با وقفه هاي توزيعي (ARDL) پرداخته شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه در بلند مدت و كوتاه رابطه ي مثبتي بين تمركز جغرافيايي، بي ثباتي نرخ ارز موثر واقعي و بي ثباتي درآمدهاي ارزي صادرات نفت با بي ثباتي درآمدهاي ارزي صادرات غير نفتي ايران وجود دارد. كشش درآمدهاي ارزي صادرات غيرنفتي نسبت به متغيرهاي مذكور در بلندمدت به ترتيب، 99/7، 2/15 و 83/0 و در كوتاه مدت نيز به ترتيب 44/2، 64/4 و 25/0 است.

So far Iran economic development has been dependant on oil and gas exchange revenues. Meanwhile in recent years the volume of Iran non-oil export has increased and share of industrial commodities in export rose up. Development of non-oil export and reduction of government reliance on oil exchange revenues has been constantly emphasized by country’s planners. With regard to growing importance of non-oil exports to compensate for reduction in oil exports in the future, Instability of non-oil exports exchange earnings can cause some problems in country’s development planning. Using ARDL method, in this research factors affecting instability of Iran non-oil export revenues during the 1350-1386 period has been studied. The results of the study shows that in the long and short run there is a positive relationship between geographic concentration, instability of effective exchange rate and instability of oil export exchange revenues, with instability of non-oil export exchange revenues in Iran. The elasticity of non-oil export exchange revenues with aforementioned variables are 7.99, 15.2, 0.83 in the long run and 2.44, 4.64, 0.25, in the short run respectively.