بررسي رابطه بين قيمت‌هاي نقد و آتي سكه طلا، در بورس كالاي ايران

Lead-lag Relationship between Spot and Futures Price of Gold Coins at Iran Mercantile Exchange

سفته‌بازان، آربيتراژرها و پوشش دهندگان ريسك از جمله فعالان بازارهاي آتي مي‌باشند، كه هر يك بر اساس نياز و هدف خود فعاليت خاصي را انجام مي‌دهند. تفاوت بين قيمت‌هاي بازار نقد و آتي و نوع ارتباط بين اين دو بازار از جمله مسايل مهم براي اين فعالان اقتصادي مي‌باشد. براي يافتن اين اطلاعات بايد به بررسي روند قيمتي در بازار نقد و بازار آتي و ارتباط اين دو قيمت با يكديگر پرداخت و بر اساس مدل برآورد شده، بهترين پيش بيني قيمتي را انجام داد. بدين منظور نوع رابطه بين دو بازار نقد و آتي سكه طلا در ايران، به دليل اينكه تنها قرارداد آتي فعال در بازار آتي مي باشد، مورد بررسي قرار گرفت. براي اين كار با توجه به ماهيت داده‌ها از دو روش گارچ دو متغيره و آزمون يوهانسون استفاده و ارتباط قيمت در دو بازار نقد و بازار آتي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در نهايت با توجه به نتايج آزمون يوهانسون، وجود يك رابطه بلندمدت بين قيمت‌هاي بازار نقد و قيمت‌هاي بازار آتي سكه طلا در ايران و همچنين شواهدي مبني بر اينكه بازار آتي هدايت‌كننده بازار نقد مي باشد، به دست آمد.

Speculators, Arbitrageurs and hedgers are the main participants in futures market in which every one does special activity based on their needs and goals. The difference between spot price and futures price and the type of relationship between the two markets are important issues for these market participants. To get access to such information, we should embark on an entire survey on the price trends in the spot market as well as futures market and the due relationship of these two marketplaces which enables us eventually to make the best price forecast on the basis of the evaluated model. In this due, the nature of the relationship between the spot and futures prices of gold coin in the Iranian markets was studied as the single active futures contract in futures market of Iran. However, with respect to the nature of the data, the bivariate GARCH model and Johansson Test were employed and the relationship between the spot and futures prices of gold coin was analyzed. Finally, as per Johansson Test results the existence of a long-term relation between spot and futures prices of gold coin in Iran were confirmed and it was also confirmed that the futures market can lead the spot price.