مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - وضعيت شادماني دانشجويان پرستاري

چكيده فارسي :

شاد بودن و شاد زيستن مي‌تواند بسياري از مشكلات روحي- رواني را حل كند و سبب افزايش انگيزه در كار و تحصيل گردد(1). لذا همواره پژوهشگران و روانشناسان به بررسي راه‌كارها و روش‌هايي جهت افزايش شادي دانشجويان، اين قشر تاثيرگذار و آينده‌ساز جامعه، پرداخته‌اند و فعاليت‌هاي پژوهشي متعددي نيز در اين خصوص انجام داده‌اند(1تا4). در اين بين شناخت مشكلات و تنش‌هاي روحي دانشجويان پرستاري به دليل اهميت شغلي آنها و سر و كار داشتن با جسم و روان انسان‌ها و سنگين بودن دروس از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. از سوي ديگر ترك تحصيل و افت تحصيلي دانشجويان پرستاري يكي از پيامدهاي قابل انتظار براي مشكلات روحي و رواني دانشجويان است(5). لذا با توجه به اينكه يكي از اهداف نظام‌هاي آموزشي فراهم كردن شرايط لازم جهت حفظ و ارتقاي سلامت رواني ، عاطفي و جسماني فراگيران است اين پژوهش با هدف بررسي وضعيت شادماني دانشجويان پرستاري دانشكده پرستاري ابهر انجام شده است تا بتوان با ارايه راه‌كار‌هايي مسوولين را در ايجاد محيط پرنشاط آموزشي ياري كرد. در اين مطالعه توصيفي مقطعي، جامعه آماري كليه دانشجويان دانشكده پرستاري ابهر در سال 87-86 بود. روش نمونه‌گيري سرشماري بود. ابزار مورد استفاده در اين تحقيق، آزمون شادماني آكسفورد بود كه توسط آرژيل و همكارش(1987) طراحي شده است(6). اين ابزار شامل 29سوال 4 گزينه‌اي است كه گزينه‌هاي آن به ترتيب از(0 تا 3) نمره‌گذاري شده‌اند. محدوده امتياز كل پرسشنامه بين (87-0) تعيين گرديد. بر اين اساس امتياز (28-0) به عنوان شادماني پايين،(57-29) شادماني قابل قبول و (87-58) شادماني خيلي خوب در نظر گرفته شد. در ايران آزمون آكسفورد توسط علي‌پور و نور بالا (1378) ترجمه شده و روايي و پايايي آن به تاييد رسيده است(7). پرسشنامه‌ها بين تمامي دانشجويان به تعداد 75 نفر پس از بيان اهداف و جلب رضايت كتبي واحدهاي مورد پژوهش و توضيح نحوه تكميل پرسشنامه و تاكيد بر محرمانه بودن اطلاعات، پرسشنامه ها در بين تمامي 75 نفر دانشجوي پرستاري توزيع شد كه نهايتاً 65 پرسشنامه تكميل شده(6/86 درصد) دريافت و داده ها توسط نرم‌افزار SPSS-11.5 تحليل شد. جهت مقايسه ميانگين نمره شادماني در دو جنس و افراد متاهل و مجرد و افراد داراي مسكن ثابت و بدون مسكن ثابت، از آزمون t و جهت بررسي ميانگين شادماني در ترم‌هاي مختلف تحصيلي از آزمون آناليز واريانس يك طرفه استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه ميانگين كلي نمره شادماني دانشجويان 08/43 است كه 4/18 % (12نفر) از دانشجويان ميزان شادماني پايين و 2/69% (45نفر) از دانشجويان شادماني در حد قابل قبول و 3/12%(8 نفر) از آنان ميزان شادماني خيلي خوبي داشتند. همچنين بين ميانگين شادماني دو جنس (722/0 > (P، افراد متاهل و مجرد (385/0 > P ) و افراد با مسكن ثابت و غيرثابت (808/0 > P) تفاوت معناداري وجود نداشت؛ اما بين ميانگين شادماني در ترم‌هاي مختلف تحصيلي ارتباط معناداري وجود داشت (009/4=F و 012/0P < ). به طور كلي بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش درصد بسيار كمي از دانشجويان از سطح شادماني خيلي خوب برخوردار بودند كه در اين بين شادماني در دو گروه دانشجويان جديدالورود و دانشجويان سال آخر پايين‌تر بوده است. لذا ضروري است كه بهداشت روان دانشجويان پرستاري در بدو ورود دانشجويان به دانشگاه مورد بررسي قرار گيرد، برگزاري جلسات معارفه قبل از ورود دانشجويان به دانشگاه و برقراري كارگاه‌هاي آموزش مهارت‌هاي ارتباط و روش‌هاي حل مشكل در ترم‌هاي اول و دوم مي‌تواند به گونه قابل توجهي از ميزان افت تحصيلي و بروز علايم اضطرابي و افسردگي در آنها بكاهد و سبب حفظ شادماني آنها گردد. همچنين اطلاعات مقدماتي قبل از ورود دانشجو به محيط آموزشي مي‌تواند از ميزان اضطراب و نگراني‌هاي بعدي بكاهد. همچنين لازم است اقدامات برنامه‌ريزي شده‌اي جهت ارتقاي بهداشت روان و حفظ آن در سطح مناسب در تمامي دوران تحصيلي اتخاذ گردد تا موارد انحراف سريعاً شناسايي و اقدامات لازم انجام گيرد. انجام آزمون‌هاي غربال‌گري به منظور شناخت دانشجويان داراي رفتارهاي پرخطر، انجام برنامه‌هاي تفريحي، و تقويت مراكز مشاوره مي‌تواند در اين راه مفيد باشد.