پراكنش علف‌هاي‌هرز مزارع گندم آبي استان تهران با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Weed Mapping for Irrigated Wheat Fields of Tehran Province using Geographic Information System (GIS)

شناسايي علف‌هاي‌هرز مزارع گندم آبي بعنوان اساسي ترين اقدام در مديريت علف‌هاي‌هرزاين محصول محسوب مي شود. براساس سطح زير كشت گندم و مساحت مزارع در همه شهرستانهاي استان تهران ،طي 6 سال زراعي (در سالهاي 1379 تا 1385) تعداد 61 مزرعه به عنوان نماينده مزارع گندم آبي كل استان انتخاب شدندو با شمارش علف‌هاي‌هرز به تفكيك جنس وگونه در هر مزرعه در نقاط نمونه برداري، شاخصهاي جمعيتي آنها محاسبه شد.در هر مزرعه طول و عرض جغرافيايي و ارتفاع از سطح دريا مكان مورد اندازه گيري توسط دستگاه GPS ثبت شد. با استفاده از اين اطلاعات نقشه پراكنش گونه هاي مختلف علف‌هاي‌هرز مزارع گندم استان تهران در محيط GIS توليد گرديد. نتايج نشان داد كه در مزارع گندم آبي استان تهران 87 گونه علف هرز وجود دارد. پهن برگهاي مزارع گندم آبي استان تهران بترتيب غالبيت شامل: خاكشير (Descurania Sophia [L.] Schur.)، هفت بند (Polygonum aviculare L.)،‌ شاه تره (Fumaria vaillantii Loisel.) و بي تي راخ (Galium aparine L.) بودند. باريك برگهاي غالب مزارع گندم استان تهران نيز به ترتيب اهميت يولاف وحشي زمستانه (Avena ludoviciana Durieu.)،‌ جو دره(Hordeum spontaneum C. Koch.) و چاودار (Secale cereal L.) بودند. علاوه بر اين مهمترين رستنيهاي مزاحم قبل از برداشت گندم در استان تهران را پيچك صحرايي (Convolvulus arvensis L.)،‌ كنگر وحشي (Cirsium arvense [L.] Scop.) و ازمك (Cardaria draba [L.] Desv.) تشكيل مي‌دادند.

Weed survey of irrigated wheat fields is the most important practice in weed management. Based on cultivation area in all counties of Tehran province during six years (2000-2005), 61 sample wheat fields were selected and weed species were counted in each sampling point and population indices were calculated. In each field longitude, latitude and altitude were recorded using GPS. These data were used for producing weed maps using GIS. Results showed that flixweed (Descurainia Sophia [L.] Schur.), knotweed (Polygonum aviculare L.), few-flowered fumitory (Fumaria vaillantii Loisel.) and catchweed (Galium aparine L.) were dominante broadleaf species in irrigated wheat fields of Tehran province. Dominant grass weed species were winter wild oat (Avena ludoviciana Durieu.), wild barley (Hordeum spontaneum C. Koch.) and Feral rye (Secale cereale L.). Field bindweed (Convolvulus arvensis L.), Canada thistle (Cirsium arvense [L.] Scop.) and hoary cress (Cardaria draba [L.] Desv.) were the most important disturbing plants prior to harvesting in irrigated wheat fields of Tehran province.