همگرايي و واگرايي سياسي درحوزه كاسپين و حوزه‌هاي پيراموني آن

درياي كاسپين دريايي است بسته كه طبق قراردادهاي 1921و1940 ميلادي به صورت مشاع بين ايران و شوروي اداره مي‌شد. از سال 1991 و به دنبال فروپاشي شوروي سابق اوضاع كاسپين نيز تغيير پيدا كرده و سه كشور جديد در اين حوزه موجوديت پيدا كردند. با افزايش تعداد كشورهاي حوزه كاسپين شرايط حاكم بر اين دريا نيز تغيير كرده و زمينه‌هاي جديدي را براي حضور جمهوري‌اسلامي ايران در حوزه كاسپين به وجود آورده است. تا قبل از آن، به علت حضور شوروي در مرزهاي شمالي ايران و بسته عمل كردن آن دولت، ارتباط در شمال ايران با همسايه شمالي بسيار ضعيف بود. اما پس از فروپاشي شوروي، با آزادي ملت‌هاي مسلمان از چنگال كمونيسم و توجه به گرايش آنها به اسلام، از يك سو و وجود اشتراكات مذهبي، تاريخي، زباني و.... با جمهوري اسلامي ايران شرايط جديدي براي همگرايي در منطقه بوجود آمد. اين نزديكي كشورها از جهات مختلف به يكديگر باعث شده تا كشورها در زمينه‌هاي اقتصادي در منطقه به همگرايي‌هاي دست يابند. اما از نظر نظامي شرايط تا حدودي متفاوت‌تر است كه البته اين امر نيازمند سياست فعال جمهوري اسلامي ايران در حوزه كاسپين مي‌باشد تا بعنوان يك قدرت منطقه‌اي توان تاثيرگذاري بر منطقه را داشته باشد.