تحليل مدل ضريب تكاثر در توسعه صنعت گردشگري در استان آذربايجان شرقي

An Analysis of Multiplier Coefficients Technique in Tourism Development In the State of East Azerbaijan

شكي نيست كه صنعت گردشگري در دنياي امروز از جايگاه ويژهاي ميان عوامل رشد و توسعه اقتصادي كشورها برخوردار است. آمار نشان ميدهد آمريكا با نزديك به 6 ميليارد دلار، بالاترين درآمد حاصل از گردشگري را به خود اختصاص داده است و پس از آن كشورهاي اسپانيا و فرانسه در رتبه هاي بعدي قرار دارند. صنعت توريسم به عنوان يك عامل اقتصادي عمده و بسيار موثر در سالهاي اخير بسيار مورد توجه قرار گرفته و به اين علت سعي فراوان ميشود كه حتي الامكان از عوامل موثر در كاهش جريان توريسم جلوگيري به عمل آمده و امكانات لازم جهت رشد و توسعه جهانگردي در كشور فراهم شود. از جمله مزايايي كه صنعت توريسم از نقطه نظر اقتصادي دارد، گستردگي زمينه اشتغال در آن است. توريسم پول و جمعيت را از مراكز تمركز و ثقل صنعتي به سوي روستاها و مناطق طبيعي با جاذبه هاي متنوع مي كشاند و به لحاظ اين كه پول توريست نيز همچون خود او در حال حركت و جريان است، هر واحد پول توريست بر حسب درجه رشد اقتصادي كشورها از 3 تا 10 بار در سال دست به دست ميگردد، لذا صنعت توريسم موجب به وجود آمدن بازده مضاعف در اقتصاد كشور ميزبان ميشود. صنعت توريسم در سطح بين المللي و در كشور ما در حال توسعه سريع است. ميتوان گفت يكي از اقتصادهاي جايگزين اقتصاد نفت، صنعت توريسم ميباشد كه باب بسيار مناسبي را براي توسعه مي گشايد ولي فعاليت در اين زمينه نيازمند برنامه ريزي از هم اكنون براي فردا است. گنجينه هاي معماري باستاني و تاريخي كه در گستره استان آذربايجان شرقي پراكندهاند به همراه زيبايي هاي سحرانگيز اين استان مجموعهاي ارزشمند براي جذب توريستهاي داخلي و خارجي به وجود آورده است. قرارگيري استان آذربايجان شرقي در مسير جاده ابريشم و مسير اروپا-آسياي شرقي، طبيعت زيباي منطقه، همجواري با كشورهاي آسياي ميانه، برخورداري از منطقه آزاد تجاري جلفا و برخورداري از بزرگترين بازار سرپوشيده و مسقف جهان موقعيت استان را از نظر توريستي داراي اهميت فراواني نموده است. 533 جاذبه شناخته شده و 258 جاذبه طبيعي در سطح استان حاكي از اهميت تاريخي و طبيعي آذربايجان شرقي به عنوان يك قطب توريستي ميباشد. اين در حالي است كه امكانات گردشگري موجود به تنهايي قادر به تامين نيازهاي رو به افزايش توريستها در استان نيست و استان آذربايجان شرقي با چالشهاي عديدهاي در اين زمينه مواجه است. روش تحقيق در اين مقاله توصيفي- تحليلي، استنباطي با تكيه بر روش قياسي بوده و از شيوههاي مصاحبه، پرسشگري، مشاهده و تكيه بر آمار و اطلاعات ادارات و سازمانهاي مرتبط و استفاده از نرم افزارهاي مختلفي بوده است. در اين مقاله ابتدا انواع مدلهاي مورد استفاده در برنامه ريزي توريسم معرفي گرديده و سپس با توجه به اهميت درآمدزايي توريسم به مدل ضريب تكاثري توريسم پرداخته شده است و سعي در ارايه ضريب تكاثر اقتصادي با توجه به آمار هتل هاي استان آذربايجان شرقي شده است