مقايسه تطبيقي مكاتب مطالعات مورفولوژي شهري به منظور تكميل آن براساس دستگاه تحليلي مكتب اقتصاد سياسي فضا

Comparative Study on Schools of Urban Morphology Studies in order to Complete Them, Based on Analytical System of Political Economy School

مورفولوژي (ريخت شناسي) شهري بررسي نظام مند فرم، شكل، نقشه، ساختار و كاركردهاي بافت مصنوع شهرها و منشا و شيوه تكامل اين بافت ها در طول زمان است. مطالعات بسياري در خصوص مورفولوژي شهري انجام گرديده است كه در يك طبقه بندي صورت گرفته به سه مكتب كلي بريتانيايي، ايتاليايي و فرانسوي تقسيم شده اند. مطالعه حاضر به گونه بندي مطالعات مورفولوژي و مقايسه تطبيقي مكاتب موجود در انجام مطالعات مورفولوژي شهري ميپردازد و براين اساس ضمن بررسي تفاوت هاي اين مكاتب، تلاش مي كند تا به نقد مشتركي كه بر آ نها وارد مي شود، بپردازد. مطالعات مورفولوژي شهري كمتر به فرآيندهاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي حاكم بر روند تاريخي شكل گيري بافت توجه داشته اند. با توجه به اين امر، چنانچه بتوان روشي را پيشنهاد نمود كه از حيث توجه به روندها و فرايندهاي شكل دهنده ي فرم شهري وضع موجود به اندازه مطالعات مكتب انگليسي (كه در مقام مقايسه، كامل تر از ساير مكاتب مورفولوژي شهري به نظر مي رسد) كارا باشد و در عين حال بتواند ساختارهاي اجتماعي و روابط اقتصادي حاكم بر فضا را تشخيص داده و از آن ره مطالعات مورفولوژيك را به اهداف تجويزي نزديك نمايد، چارچوبي نسبتاً موثر ارايه شده است. لذا پيشنهاد اين مطالعه استناد به الگوهاي مورفولوژي بريتانيايي در عين تاكيد بر نيروهاي اثرگذار اقتصادي ، اجتماعي و سياسي در بستر زمان است كه براي اين امر مي توان به طور خاص از دستگاه تحليلي مكتب اقتصاد سياسي فضا بهره جست.