مقايسه عملكرد و ميزان پروتيين در پنج رقم سورگوم علوفه‌اي در شرايط آب و هوايي خراسان جنوبي

Comparison between forage yield and protein amount of 5 sudan grass varieties in Southern Khorasan province

اين پژوهش به منظور مقايسه ميزان پروتيين و عملكرد علوفه 5 رقم سورگوم علوفه‌اي (Sorghum bicolor Var. Sudanense) در سه شهرستان خراسان جنوبي (قاين، بيرجند و نهبندان) انجام شد. پژوهش در قالب آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و با 5 رقم به اسامي 1 KFS،2 KFS، 3 KFS، 4 KFS و Speed feed اجرا شد. ويژگي‌هايي مانند تعداد گره، پنجه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و عملكرد علوفه خشك در دو چين اندازه‌گيري شدند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه ويژگي‌هاي مذكور در مناطق، ارقام و چين‌هاي مختلف متفاوت بود، به گونه‌اي كه ويژگي‌هايي مانند قطر، ارتفاع ساقه و عملكرد در چين اول بيشتر از چين دوم بود. ميزان پروتيين در مناطق نهبندان و قاين بيشترين مقدار بود و ميزان آن براي اين مناطق به‌ترتيب 12/11 و 17/11 درصد بود. اين خصوصيت در منطقه بيرجند كمتر از دو منطقه ديگر بود (80/9 درصد). دليل وجود چنين تغييراتي را مي‌توان ناشي از شرايط آب و هوايي سه منطقه دانست. همچنين ميزان پروتيين در رقم‌هاي2 KFS، 3 KFS و 4 KFS بيشترين مقدار بود، اما عملكرد ارقام 2 KFS و 3 KFS كمترين مقدار و در رقم 4 KFS در حد متوسط بود. بنابراين از بين ارقام مورد بررسي، رقم 4 KFS به‌عنوان رقمي با ميزان پروتيين مطلوب (75/11 درصد) و عملكرد در حد متوسط (06/7 تن در هكتار) در هر چين معرفي ‌شد كه در يك فصل زراعي 12/14 تن در هكتار علوفه خشك توليد مي‌كند.

Forage yield and protein amount of 5 Sudan grass varieties was investigated in Ghaien, Birjand, and Nehbandan. Completely Randomized Blocks design including 3 replications with 5 Sudan grass varieties namely KFS1, KFS2, KFS3, KFS4 and Speed feed was used. Number of nodes and tiller, basal diameter, height and wet and dry yield were measured in each of regions in 2 mows. To examine effects of regions, varieties, mows and their interactions multivariate analysis was applied. To group the means, Duncan test was made. The results showed that understudy properties are significantly different in regions, varieties and mows. Protein content of Ghaien, Nehbandan, and Birjand were 11.17%, 11.12% and 9.8%, respectively. It seems that climatic changes of 3 regions resulted mentioned differences of protein contents. KFS2, KFS3 and KFS4 contained the highest protein contents while KFS2 and KFS3 had the lowest yield. KFS4 showed mid yield. Totally, according to protein amount and yield of KFS4, this variety could be considered as the most suitable one among 5 varieties.