ررسي عملكرد و اجزاي عملكرد برخي ارقام هيبريد و غيرهيبريدكلزا (.Brassica napus L) در رقابت با علف هرز خردل وحشي (.Sinapis arvensis L)

Study on yield and yield components of hybrid and open-pollinated rapeseed (Brassica napus L.) cultivars in competition with the wild mustard (Sinapis arvensis L.)

به منظور بررسي تاثير علف هرز خردل وحشي بر عملكرد بيولوژيكي، دانه، روغن و اجزاي عملكرد هشت رقم كلزا، شامل دو رقم هيبريد و شش رقم غيرهيبريد، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار و در سال زراعي 86-1385 در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان دانشگاه تهران انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل كشت خالص و مخلوط با علف هرز 8 رقم كلزا بود. صفات مورد بررسي در اين مطالعه شامل عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، درصد و عملكرد روغن، تعداد بوته در مترمربع، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين و وزن هزار دانه بودند. نتايج نشان داد كه بين ارقام كلزا از لحاظ تمام صفات مورد بررسي اختلاف معني داري وجود داشت. همچنين نتايج نشان داد كه عملكرد بيولوژيك، دانه و روغن و تعداد خورجين در بوته به طور معني داري تحت تاثير رقابت علف هرز قرار گرفتند. اما تاثير علف هرز بر درصد روغن دانه، تعداد بوته در مترمربع، تعداد دانه در خورجين و وزن هزار دانه معني دار نبود. به طور كلي، ارقام هيبريد Elite و Ebonite و همچنين رقم غيرهيبريدZarfam عملكرد بالاتري تحت هر دو شرايط با و بدون خردل وحشي داشتند. رقم غيرهيبريد Okapi كمترين عملكرد تحت شرايط رقابت را داشت. در مجموع با توجه به نتايج اين آزمايش، رقم هيبريد Elite از لحاظ عملكرد دانه و روغن و صفت تعداد خورجين در بوته، به عنوان مهمترين جز عملكرد، در شرايط مخلوط برتر از دو رقم ديگر بود، لذا اين رقم به عنوان رقمي مطلوب در شرايط رقابت شناسايي شد.

In order to study the effect of wild mustard on oil, grain, biological yield and yield components of eight Rapeseed cultivars (two hybrids and six open-pollinated), an experiment was conducted using a factorial arrangement of treatments in a randomized complete block design with three replications during 2006-2007 growing season at the research field of Abooreihan Campus, University of Tehran, Pakdasht. The treatments were consisted of weed-free and weed-infested of eight rapeseed cultivars. Oil, grain, biological yields, oil percent, number of plants/m2, number of pods/plant, number of seeds/pod, 1000-grain weight were measured. Results showed significant differences in all traits among cultivars. Oil, grain and biological yields, and number of pods/plant reduced significantly due to competition. But, no significant differences were observed for oil percent, number of plants/m2, number of seeds/pod and 1000-grain weight between weed-free and weed-infested conditions. Elite, Ebonite and Zarfam produced more yield under both weed-free and weed-infested conditions. Lowest amount of yield under of weed-infested was belonged to Okapi. Generally, Elite produced more oil, grain yield and number of pods/plant in weed-infested plots. Overall, cultivar Elite could be considered as the best cultivar under weed-infested conditions.