ارزيابي تغييرات مكاني عناصر غذايي پرمصرف ازت، فسفر و پتاسيم به منظور مديريت مصرف كود در خاك

Spatial variability of macro-nutrients of N. P. K in order to soil fertilization management

كودهاي شيميايي يكي از منابع مهم تامين عناصر غذايي گياه بوده و استفاده متعادل از آنها در حصول عملكردهاي بهينه، حفظ نظام اكولوژيكي محيط و تضمين سلامت مصرف كنندگان توليدات كشاورزي نقش اساسي دارند. براي اعمال مديريت كودي صحيح، لازم است تا از ميزان عناصر غذايي خاك كه براي عملكرد بهتر مي تواند در اختيار گياه قرار دهد، اطلاع كاملي داشت. عدم آگاهي از تغييرات خاك در نقاط مختلف و كاربرد يكنواخت كودها، ناگزير به برخي خاك ها كود بيشتر و به برخي ديگر كمتر از حد نياز كود خواهد داد. لذا اين تحقيق با هدف بررسي تغييرات مكاني عناصر حاصلخيزي خاك شامل ازت، فسفر و پتاسيم، مقايسه روش هاي مختلف زمين آماري در برآورد آنها و تهيه نقشه هاي پراكنش مكاني اين مواد حاصلخيز كننده به منظور مديريت كودي صحيح در دشت اروميه واقع در استان آذربايجان‌غربي انجام شده است. براي برآورد مقادير اين عناصر در نقاط نمونه برداري نشده، از روش‌هاي كريگينك،‌ كوكريگينك و ميانگين متحرك وزندار در محيط GIS استفاده شده است. براي مقايسه اين روش‌ها، از روش ارزيابي تقاطعي با كمك دو پارامتر آماريMAE و MBE استفاده شده است. نتايج بدست آمده نشان داد كه روش كريگينگ با ضريب همبستگي 99/0 و نيم تغييرنماي مدل گوسي از دقت بالايي براي برآورد مقادير عناصر حاصلخيزي در نقاط فاقد اطلاعات برخوردار است. خطاي برآورد اين روش براي عناصر مورد بررسي بين 18/0 تا 75/0 و انحراف آن بين 002/- 12/0 - بدست آمده است.

Chemical fertilizers are the main resources to supply plant nutrients and optimum use of them, have an important role in field of environmental sustainability and the agricultural products safety. In order to management of the fertilizers, there is necessary to know the soil nutrients amount that can supply the plants. Unrecognizing of the soil variability in different locations and the using unique amount of fertilizers may lead to over or under supplying of soil nutrients. This research was done to study of spatial variability of the soil macro-nutrients; N, P and K, comparing Geostatistics methods to estimate them and carrying out the related maps in order to fertilizer management in Uremia plain, W. Azarbaijan. To estimate fertilize elements; Organic Carbon, Phosphorus and Potassium on non-sampled points, Kriging, Co-Kriging and Weighted Moving Average methods were used by GS+ and GIS. To compare the applicability these methods the Cross Validation was used by MAE and MBE. Results showed that kriging method has the highest with %99 correlation coefficient and gausian semi-variorum, has high accordance to estimate the non-sampled points. There is also obtained the MAE=0.18 to 0.75 and MBE= -0.002 to 0.12 meq/100gr soil in this method