پهنه بندي پتانسيل فرسايش خاك در حوزه آبخيز آسمان آباد ايلام به روش شاخص فرسايش

Soil erosion potential zoning in Aseman Abad Watershed by Erosion Index

امروزه فرسايش خاك يكي از معضلات بزرگ حوزه‌هاي آبخيز و عرصه‌هاي كشاورزي و منابع طبيعي مي‌باشد كه باعث تخريب اراضي و كاهش حاصلخيزي خاك‌ها مي‌شود. در اين تحقيق سعي شده تا با استفاده از روش شاخص فرسايش و در سيستم اطلاعات جغرافيايي، پتانسيل فرسايش خاك در حوزه آبخيز آسمان آباد تعيين گردد. دراين روش بعد از گردآوري داده‌ها و اطلاعات مورد نياز، نقشه‌هاي شيب، ليتولوژي و كاربري اراضي حوزه تهيه گرديد و هر كدام از اين نقشه‌ها بر اساس ميزان و شدت تاثيري كه در فرسايش دارند، به هفت طبقه تقسيم شدند و با تلفيق اين نقشه‌ها و شاخص فرسايش، نقشه اولويت‌بندي استعداد فرسايش تهيه شد. در نهايت با استفاده از مدل شماره منحني، نقشه پتانسيل رواناب حوزه تهيه و با تلفيق اين نقشه با نقشه اولويت بندي استعداد فرسايش، نقشه پتانسيل فرسايش حوزه تهيه گرديد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه بيش از 52 درصد حوزه به مساحت 6019 هكتار داراي پتانسيل فرسايش بالا بوده كه اين مناطق شامل نهشته‌هاي كواترنري، تراس‌ها و پادگانه‌هاي جواني هستند كه نسبت به فرسايش بسيار آسيب پذيرند و در نقطه خروجي حوزه واقع شده اند و در اولويت اول در اجراي طرح‌هاي حفاظتي جهت كنترل فرسايش قرار دارند.

Nowadays, soil erosion is one of the main problems in catchment areas in the agriculture and natural resources point of view, in which destroy the lands and reduces the soil productivity. Soil erosion potential of Aseman Abad plain, Ilam province is determined using Erosion Index in geographic information system in this research. In this study, after data collection, the maps of slope, lithology and land use of the area were prepared. Each map subdivided to seven classes based on their amount and effect on erosion. By combining these maps and considering erosion index, the erosion potential priority map was prepared. Finally, using curve number model, the runoff potential map of the basin was prepared and by combining this map with the erosion potential priority map, the erosion potential map of the basin was obtained. Results showed that more than 52 percent of the basin, having 6019 hectares area, has high erosion potential. These areas are composed of quaternary deposits, terraces and young alluviums which are susceptible to erosion and located near to the exit of the basin. These areas have the first priority protection programs for erosion control.