مباني مفهومي احساس تنهايي: يك مطالعه كيفي

Conceptual Basics of Loneliness: A Qualitative Study

پژوهش حاضر با هدف شناسايي مولفه‎هاي مفهومي احساس تنهايي در دانشجويان ايراني بر پايه پژوهش كيفي و تحليل محتوا شكل گرفت. اطلاعات محتوايي احساس تنهايي در سه گام جمع‎آوري شدند: نخست، پيشينه پژوهشي احساس تنهايي و ابزارهاي اندازه‎گيري آن به‎طور جامع مرور شد. سپس با 10 مشاور (چهار زن و شش مرد) و 10 دانشجو (شش زن و چهار مرد) مصاحبه و نظرات آنها درباره احساس تنهايي ضبط شد. سرانجام 135 دانشجو (94 زن و 41 مرد) يك پرسشنامه باز‎ـ‌‎پاسخ احساس تنهايي را تكميل كردند. تحليل محتواي پيشينه پژوهشي بيانگر هفت مولفه احساس تنهايي، يعني مولفه هاي هيجاني، اجتماعي، خانوادگي، احساساتي، دوستان، گرو‎ه‎هاي بزرگ‎تر (پيوندجويي گروهي) و هستي‎گرايي بودند. از تحليل محتواي مصاحبه‎ با مشاوران، پنج مولفه هيجاني/ فردي، ارتباطي/ اجتماعي، ارتباطي/ خانوادگي، هستي‎گرا و مذهبي/ معنوي، از مصاحبه با دانشجويان، چهار مولفه هيجاني/ فردي، ارتباطي، احساساتي و مذهبي/ معنوي و از پرسشنامه باز-‌پاسخ سه مولفه هيجاني/ فردي، ارتباطي ( ارتباط با ديگران، خانواده، دوستان، گروه‎هاي بزرگ‎تر) و مذهبي/ معنوي شناسايي شدند. يافته منحصر‎به‎فرد اين مطالعه، تنهايي مذهبي/ معنوي بود كه در اندازه‎گيري احساس تنهايي در نمونه‎هاي ايراني بايد در نظر گرفته شود. بر اساس اين يافته‎ها مي‎توان يك ابزار اندازه‎گيري احساس تنهايي مبتني بر فرهنگ ايراني را تهيه و گسترش داد.

This study was aimed to explore the conceptual components of loneliness experiences based on qualitative research and content analysis approaches among Iranian university students. To collect content information about loneliness, three steps were taken. First, the literature on loneliness and its measurements reviewed comprehensively. Second, 10 counselors (4 females, 6 males), and 10 college students (6 females, 4 males) were interviewed and their views regarding loneliness were recorded. Third, 135 college students (94 females, 41 males) completed a loneliness open-ended questionnaire. Content analysis of the literature review resulted in seven components of loneliness:emotional, social, family, romantic, friends, larger groups (group affiliation), and existential loneliness. Five components were identified from the content analysis of interviews with counselors: individual/ emotional, social/ relational, family/ relational, existential, and religious/spiritual. Four components emerged from interviews with students: individual/emotional, relational, romantic, and religious/spiritual. Three components were recognized from the open-ended questionnaire: individual/emotional, relational (relations with others, family, friends, larger groups), and religious/spiritual. In this study, the emergence of religious/spiritual component of loneliness was unique and suggested that this component must be included in any measurement of loneliness in Iranian samples. Based on these findings, an instrument consistent with Iranian culture can be developed for measuring loneliness.