مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - نظرات دانشجويان پرستاري در مورد استفاده از دستيار ديجيتالي شخصي به عنوان يك وسيله كمك آموزشي

چكيده فارسي :

تقريباً دو دهه بيشتر نيست كه استفاده از دستيار ديجيتال شخصي در آموزش و عملكرد پرستاري و ساير حرف علوم پزشكي رواج يافته است. دستيار ديجيتال شخصي يك وسيله كوچك جيبي و قابل حمل با امكاناتي شامل حافظه براي ذخيره‌سازي اطلاعات، دوربين عكاسي و فيلم‌برداري، دفترچه يادداشت، تقويم، واژه‌پرداز، دسترسي بدون سيم با اينترنت و شبكه‌هاي داخلي اطلاعات و غيره است. اغلب گوشي‌هاي تلفن همراه اين عملكردهاي پايه را دارند و سيستم‌هاي آنها بسياري از نرم‌افزارهاي كاربردي را پشتيباني مي‌كنند(1و2). نتايج تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد كه دستيار ديجيتال شخصي، آموزش باليني پرستاري را بهبود بخشيده و در يادگيري دانشجويان پرستاري مفيد است(3تا7). در پرستاري از راه دور، پرستاران اورژانس هر جايي كه باشند مي‌توانند اطلاعات ضروري نظير تصاوير شكستگي‌ها را با پزشكان و پرستاران حرفه‌اي حتي در فواصل 16 مايلي مبادله كنند(8). با اين حال در يك مطالعه پرستاران بهداشت جامعه در كانادا براي به دست آوردن اطلاعات فارماكولوژي بيشتر از منابع چاپي استفاده مي‌كردند تا منابع الكترونيكي و دستيار ديجيتال شخصي(9). همچنين برخي از مطالعات در زمينه اثرات دستيار ديجيتال شخصي مقدماتي بوده و يا توسط كمپاني‌هاي سازنده اين دستگاه‌ها انجام شده و ممكن است تورش‌دار باشند(10تا13). هدف از اين مطالعه بررسي نظرات دانشجويان سال بالاي پرستاري دانشكده پرستاري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تهران نسبت به استفاده از دستيار ديجيتالي شخصي به عنوان يك وسيله كمك آموزشي بود. اين پژوهش يك مطالعه توصيفي است كه در بهار سال 89 در دانشكده پرستاري شهيد بهشتي تهران انجام گرفت. يكصد نفراز دانشجويان پرستاري ترم چهارم به بالاتر (نمونه در دسترس) به سوالات پرسشنامه‌اي 22 گويه‌اي در رابطه با هدف پژوهش جواب دادند. روايي صوري و محتوايي پرسشنامه با بهره‌گيري از نظرات 10 نفر از اساتيد تاييد شد و اعتماد علمي آن با آزمون- آزمون مجدد و ضريب همبستگي بين دو آزمون محاسبه شد(86/0= ?). از 100 نفر دانشجوي پرستاري ترم چهار به بالاي شركت‌كننده در پژوهش 94 نفر دستيار ديجيتال شخصي داشتند. انواع نرم‌افزارهاي علمي موجود در دستيار ديجيتال شخصي دانشجويان پرستاري و پركاربردترين اين‌ها توسط اين دانشجويان به ترتيب شامل رفرانس فارماكولوژي (65 درصد)، ديكشنري عمومي و پزشكي (56 درصد)، رفرانس روش‌هاي تشخيصي (12 درصد)، ساير كتاب‌ها و منابع الكترونيكي (17 درصد)، و SPSS (7 درصد) بود. 72 درصد از دانشجويان جهت يادگيري در بالين و 85 درصد جهت يادگيري در خارج از بالين از دستيار ديجيتال شخصي استفاده مي‌كردند. 38 درصد از دانشجويان اعلام كردند كه در موقع استفاده از دستيار ديجيتال شخصي نياز يادگيري‌شان برآورده مي‌شود. اغلب دانشجويان موافق بودند كه استفاده از دستيار ديجيتال شخصي در بالين موجب كاهش خطاهاي باليني، تسهيل دسترسي به اطلاعات مورد نياز، بهبود مراقبت از بيمار و بهبود كارآيي دانشجو مي‌گردد. با اين وجود مانند آموزش به كمك رايانه نمي‌توان آموزش مبتني بر دستيار ديجيتال شخصي را به عنوان يك شيوه مستقل آموزشي معرفي كرد، اما با رويكرد تلفيقي مي‌توان از آن در آموزش و يادگيري استفاده نمود(14و15). در اين پژوهش بيشترين نگراني دانشجويان مربوط به كيفيت نرم‌افزارهاي علمي مورد استفاده و اندازه صفحه نمايش بود اما در مطالعات ديگر از جمله معايب ذكر شده براي دستيار ديجيتال شخصي مشكلات مربوط به كمبود حافظه، صفحه نمايش كوچك(11)، پيچيدگي نرم‌افزارها، مشكلات تكنيكي و عدم پشتيباني كافي، مشكل باطري و هزينه(1)، عدم اعتماد به محتوا، زمان، سواد و ادبيات كامپيوتري است(9). در اين پژوهش دانشجويان بيشتر از طريق دوستانشان با نرم‌افزارهاي علمي مبتني بر دستيار ديجيتال شخصي آشنا شده بودند. علي‌رغم مزايا و پيامدهاي مثبت زياد استفاده از دستيار ديجيتال شخصي از نظر دانشجويان، به‌كارگيري تكنولوژي، منابع و محتواي آزمون نشده و بدون نظارت و كنترل منابع ذي‌صلاح در آموزش پرستاري مي‌تواند مخاطره‌آميز هم باشد. بنابراين شايسته است كه مطالعات بيشتري در اين زمينه انجام شود. قدرداني: از كليه اساتيد و دانشجويان دانشكده پرستاري دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تهران كه در انجام اين پژوهش ما را ياري كرده اند تشكر و قدرداني مي شود.