مقايسه تاثير آموزش خود مراقبتي به روش فردي و گروهي بر كيفيت زندگي بيماران تحت شيمي‌درماني: يك كارآزمايي باليني تصادفي

The Effect of Individual and Group Self-care Education on Quality of Life in Patients Receiving Chemotherapy: A Randomized Clinical Trial

مقدمه: آموزش به بيماران به بيماران تحت شيمي‌درماني بخشي جدا نشدني از مراقبت‌هاي پرستاري است كه در دستيابي به نتايج مطلوب درماني نقش مهمي دارد. با توجه به مفهوم هزينه- اثربخشي در ارايه مراقبت‌هاي بهداشتي درماني، اين پژوهش با هدف مقايسه تاثير آموزش به بيمار به روش فردي و گروهي بر كيفيت زندگي بيماران تحت شيمي‌درماني مراجعه‌كننده به مركز شيمي‌درماني بيمارستان اميد در طي سال‌هاي 85 تا 87 انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه از نوع كارآزمايي شاهددار تصادفي است. تعداد 102 بيمار مبتلا به سرطان مري، معده و پستان مراجعه‌كننده به بيمارستان اميد در دو گروه تحت آموزش‌هاي خود مراقبتي به روش فردي و گروهي قرار گرفتند. براي هريك از بيماران در گروه آموزش فردي سه جلسه آموزش توسط پرستار كارشناس آموزش ديده ارايه شد. بيماران داراي نيازهاي آموزشي مشابه نيز در گروه تحت آموزش گروهي سه جلسه آموزش گروهي دريافت كردند. اطلاعات مربوط به كيفيت زندگي با استفاده از نسخه بومي سازي شده EORTC QLQ-C30 و در سه دوره متوالي شيمي‌درماني (از دوره اول تا سوم) توسط پرسشگر آموزش ديده به روش مصاحبه جمع‌آوري شد. نتايج: ميانگين سني گروه تحت آموزش فردي 9/3±46/46 و گروه تحت آموزش گروهي 23/1±7/48 سال بود. اكثريت بيماران را در هر دو گروه زنان متاهل، خانه‌دار مبتلا به سرطان پستان تشكيل مي‌دهد. نتايج آزمون چند متغيره اندازه‌هاي تكراري (Repeated measures) بين كيفيت زندگي بيماران در طي سه دوره شيمي‌درماني تفاوت معناداري نشان نداد (94/7, f=4/0p=) اما در مقايسه بين گروهي اين تفاوت معنادار بود (70/3, f= 02/0=p). نتيجه‌گيري: تداوم آموزش (فردي و گروهي) در طي سه دوره شيمي‌درماني منجر به حفظ كيفيت زندگي بيماران در سطح قبل از شروع شيمي‌درماني شد. با توجه به امكانات موسسه و شرايط بيماران از اين دو روش مي‌توان در جاي مناسب استفاده نمود.

Introduction: Educating Patients diagnosed with cancer about their disease and treatment is a vital component of their nursing care. Management of treatment side effects and maintaining the quality of life could be achievable only by adequate and organized self-care education. With regards to the importance of the concept of cost-effectiveness in health care providing system, this study aimed to assess the effects of patient education on the quality of life in patients receiving chemotherapy and also to compare these effects between individual patient education and group education methods. Methods: One hundred and two patients with breast, esophagus and stomach cancer referred to Chemotherapy Unit in Omid hospital were randomly assined to two groups: Group teaching and Individual teaching methods. Fifty-one received three individual teaching sessions. Three group teaching sessions were conducted for the other fifty-one patients. All subjects were interviewed by the same interviewer three times (before the first chemotherapy, second and third session) using EORTC QLQ-C30 quality-of-life questionnaire. Results: The mean age of the two groups were 46/6± 3/9 and 48/7±1/32 in the individual and group teaching groups, respectivly. Using repeated measure test, we observed a significant difference in the quality of life scores over time between the two groups (p=0.02, F=3.7). However, this effect was only evident after the third chemotherapy course. Conclusion: Group teaching could maintain quality of life better than individual teaching over time. Health care providers could use these two methods interchangeably according to institute condition and the patientsʹ needs and preferences.