مدلسازي و تحليل جريانهاي حركت پياده در بافتهاي تاريخي با رويكرد احيا و پويايي اجتماعي

Modeling and Analyzing Pedestrian Flow in Historical Fabrics with Social Dynamics and Revitalization (Case of Jolfa, Isfahan)

احياي بافتهاي تاريخي سالها است كه موضوع چالش حرفههاي مرمت شهري، شهرسازي و معماري بوده و نظريات مختلفي بر مبناي شرايط و تجربيات گذشته مطرح شده است. عدم شناخت و تحليل شايسته از بستر شهري بافتهاي تاريخي، كمبود تدوين و بكارگيري مطالعات تطبيقي، نبود درك مناسب از ويژگيهاي خاص بافتهاي تاريخي و نيز عدم شناخت علل ركود اين بافتها را ميتوان از دلايل اصلي ناتمام ماندن بسياري از طرحها در زمينه مرمت بافتهاي تاريخي و در نگاهي جامعتر طرحهاي شهري دانست. ناديدهانگاري ارزشهاي اجتماعي، فرهنگي و تاريخي نهفته در دل بافتهاي تاريخي و همچنين پررنگ شدن ديدگاه موزهاي به اين اماكن از سوي متوليان امر، موجب تعريف بازسازيهاي صرفا ظاهري گشته است. ديدگاهي كه در اين پژوهش براي احياي بافت تاريخي اتخاذ شده، همراه با مفاهيم مطرح در طراحي شهري و شبكههاي جريان حركتي در بافت تاريخي و عجين با ابعاد اجتماعي است. تحقيق پيش رو بر آن است كه يك ارتباط منطقي مابين نيازهاي رفتاري كاربران فضا و قابليتهاي محيط در بافتهاي تاريخي با مدلي حركتي ايجاد نمايد. اين موضوع عامل افزايش انگيزه مردم در جذب به درون بافت و افزايش حضور آنها ميشود و زندگي اجتماعي مداوم را كه به علت نزول كيفيتهاي شهري در بافتهاي تاريخي كمرنگ شده، تا سر حد امكان تقويت مينمايد. هدف نهايي در اين پژوهش، با ارايه الگو و مدلي بر پايه علم رياضي دنبال ميشود؛ مدلي كه شبكهاي تعريف شده را در ارتباط با ساختار و استخوانبندي اصلي شهر تدوين مينمايد و تقويت جريان حركت پياده را با توجه به پتانسيلهاي گردشگري منطقه بههمراه دارد و در نهايت بسترهاي لازم را براي ارتقاي تعاملات و مراودات اجتماعي فراهم ميسازد. دستيابي به هدف نهايي پژوهش، يعني ارتقاي تعاملات اجتماعي بر اساس كيفيتها و قابليتهاي محيطي مد نظر بوده و همچنين ظرفيت فضاها و هزينههاي ارتقاي شهري براي تحققپذيري مدل، اعمال شده است. حل مدل پيشنهادي به علت سايز بزرگ مساله و پيچيدگي زماني زياد، با بكارگيري روشهاي حل فرا ابتكاري انجام شده است. نتايج حاصل از حل مدل، مسيرهاي بهينه حركتي را در محدوده مورد مطالعه مشخص مينمايدكه در نهايت با بهرهگيري از تكنيكهاي تصميمگيري چندمعياره به تعيين نقاط كليدي و استراتژيك محدوده ميانجامد.