بررسي تاثير تنش خشكي روي برخي خصوصيات كمي و كيفي ارقام جديد اصلاح شده چغندرقند

Investigation of drought stress effects on some quantity and quality characteristics of new eugenics sugar beet genotypes

سابقه و هدف: به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر خواص اكوفيزيولوژيكي سه رقم چغندرقند، طرح تحقيقي با بلوك هاي نواري (استريپ پلات) با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خوي اجرا شد. مواد و روش ها: ارقام مورد بررسي رسول، شيرين و 7112 بودند. در شرايط تنش خشكي دو نوبت از آبياري ها در موقع دو ماه پس از كاشت و 100 روز پس از كاشت حذف گرديد. يافته ها: نتايج نشان داد كه اثر تنش روي صفات عملكرد ريشه، عملكرد شكر ناخالص، درصد قند، قند قابل استحصال، طول ريشه، وزن تر و خشك برگ و دمبرگ، وزن تر ريشه، راندمان آب درصد قند و راندمان دما درصد قند و ماده خشك ريشه معني دار بود ولي اين تيمار بر روي صفات عملكرد شكر سفيد، ناخالصي ازت و سديم، قند ملاس، وزن خشك ريشه و راندمان آب ماده خشك ريشه اثر معني داري نداشت. بيشترين عملكرد ريشه با73/66 تن در هكتار از تيمار آبياري معمولي به دست آمد. اثر رقم روي تمام صفات مورد بررسي به غير از ناخالصي ازت و سديم و قند ملاس معني دار بود. رقم رسول از نظر عملكرد ريشه و مقدار شكر سفيد به ترتيب با توليد 64/75 و 77/8 تن در هكتار با اختلاف معني داري از بقيه بالاتر بود. با توجه به محيط هاي تنش و بدون تنش خشكي، كاهش وزن تر اندام هوايي بيان گر ذخيره سازي غير يكسان آب در توده ها است. همچنين كاهش وزن خشك اندام هوايي و وزن خشك كل بيانگر اين است كه تنش خشكي مي تواند روي رشد قسمت هاي هوايي گياه و وزن خشك كل تاثير گذاشته و باعث كاهش آن ها گردد. نتيجه گيري: صفت عملكرد شكر سفيد، ناخالصي هاي ازت وسديم، قند ملاس در دو محيط رطوبتي، تفاوت معني داري نشان نداد. اين بدان معني است كه اعمال تنش در دو مرحله اجرا شده در اين آزمايش ضمن صرفه جويي در مصرف آب در زمان بحراني آن (كه آب در اين زمان مورد نياز غلات و ساير زراعت هاي رقيب در منطقه مي باشد) تاثير سو قابل ملاحظه اي در مهم ترين صفت كمي و كيفي چغندر قند (مقدار قند قابل استحصال) نداشته است. اثر متقابل دو فاكتور تنش و ارقام بر روي هيچ يك از صفات مورد بررسي معني دار نبود.

Aim and Background. In order to study the effect of drought stress on some quantity and quality characteristics of sugar beet genotypes a field experiment was carried out at Agricultural Research Station of Khoy in 2009. Materials and Methods. Treatments was arranged in strip block experiments based on completely randomized block design with three replications. Three sugar beet hybrid varieties were as Rasoul, Shirin and 7112. Results. The results showed that the water stress on root yield, white sugar content, sugar content, root length, fresh and dry weight of leaves, petioles and roots were significant. Effects of cultivar on most traits studied were significant, and Rasoul was significantly higher than others of root yield and white sugar yield. The interaction between cultivar and water stress was not significant. Due to stress and free- stress environments, Shoot fresh weight reduction showed the water storage in cultivars is non-equal. Decrease in shoot dry weight and total dry weight indicate that drought stress have reducing affects on the growth of shoot parts and total dry weight. Conclusion. Noticeable point in the results was that the traits sugar content and white sugar yield, impurities of nitrogen, sodium and potassium, and molasses sugar in two environments revealed no significant difference.