بررسي تراكم و غالبيت علف هاي هرز مزارع جو استان آذربايجان شرقي

Survey of Density and Abundance for Barely Field’s Weeds in Azarbayjan – e- shargi province

به منظور شناسايي و تعيين تراكم و غالبيت علف هاي هرز مزارع جو در استان آذربايجان شرقي، 80 مزرعه جو در 19 شهرستان استان در سال هاي 1388-1387 بررسي شد. در مجموع، تعداد 219 گونه علف هرز از 36 خانواده گياهي در مزارع جو استان شناسايي شد. 107 گونه در بيش از سه شهرستان و 120 گونه در بيش از سه مزرعه از مزارع جو استان حضور داشتند. از نظر تراكم، شهرستان هاي قره آغاج،‌ مراغه و ملكان به ترتيب با 82/20، 17/22 و 18/22 بوته در مترمربع كمترين و شهرستان هاي ورزقان، سراب و بناب بترتيب با 77/91، 61/85 و 97/82 بوته در مترمربع بيشترين تراكم علف هاي هرز را داشتند. از 219 گونه شناسايي شده، 116 گونه (97/52%) به چهار خانواده كاسني (Asteraceae)، شب بو (Brassicaceae)، گرامينه (Poaceae) و بقولات (Fabaceae) تعلق داشتند. اين چهار خانواده به ترتيب با 42، 30، 24 و 20 گونه بيشترين تنوع در مزارع جو در سطح استان را داشتند. از نظر شاخص وفور (AI)، علف هاي هرز هفت بند (Polygonum aviculare)، پيچك صحرايي (Convolvulus arvensis) و بي تي راخ (Gallium tricornutum) به ترتيب به عنوان علف هاي هرز غالب مزارع جو استان آذربايجان شرقي شناخته شدند. شهرستان هاي هشترود، كليبر و جلفا به ترتيب با 93، 87 و 82 گونه بيشترين تنوع (غناي گونه اي) و شهرستان هاي ملكان، قره آغاج و عجب شير به ترتيب با 10، 21 و 22 گونه كمترين تنوع را داشتند.

In order to identify the density and abundance of weeds in barely fields of Azarbayjan-e-shargi Province, 80 fields in 19 towns for two years (2008-2009) were investigated. A total of 219 weed species from 36 families were observed within the barely fields. Among 219 species recorded, 107 species occurred in more than three township and 120 species occurred in more than three fields. Maximum weed densities were found in the Garaaghaj, Maragheh and Malekan with 20.82, 22.17 and 22.18 plant/m2, respectively and minimum in the Varzagan, Sarab, and Bonab with 91.77,85.61 and 82.97 plant/ m2, respectively. The 116 species of 219 species belonging to four major families, Asteraceae, Brassicaceae, Poaceae, and Fabaceae, with 42, 30, 24, and 20 species, respectively. Prostrate knotweed (Polygonum aviculare), bindweed (Convolvulus arvensis), and threehorned straw (Gallium tricornutum) were dominant species based on a abundance index (AI). Hashtrud, Kaleybar and Jolfa with 93, 87 and 82 species, respectively, had maximum diversity in weed community and Malekan, Garaaghaj and Ajabshir with 10, 21 and 22 species, respectively had minimum diversity.