بررسي ويژگيهاي مورفوفيزيولوژيكي بيوتيپهاي جمعيت پيچك صحرايي ( Convolvulus arvensis L. ) كرج با استفاده از روشهاي آماري چندمتغيره

Study of morphophysiological characteristics of Field bindweed (Convolvulus arvensis L.) population biotypes in Karaj using multivariate analysis methods

پژوهش حاضر طي سالهاي 1384 تا 1385 در بخش تحقيقات علفهاي‌ هرز موسسه تحقيقات گياه‌پزشكي كشور با هدف شناسايي تنوع ريخت‌شناختي و فيزيولوژيكي و معرفي بيوتيپهاي جمعيت‌ پيچك ‌صحرايي كرج انجام ‌شد. بذرهاي پيچك از مزرعه تحقيقاتي كرج جمع آوري و در گلخانه‌اي با شرايط كنترل شده كشت ‌شدند. اهميت مشخصات ريخت‌شناختي و فيزيولوژيكي بر اساس 43 صفت مورفوفيزيولوژيكي توسط تجزيه صفات به مولفه‌هاي اصلي تعيين‌شد. با توجه به اقليم زراعي كرج، بيوتيپهاي پيچك بيشترين تفاوت را به ترتيب در وزن خشك بخش‌ هوايي (40/34-71/5 گرم)، وزن خشك كل (91/36-56/10 گرم) و سطح برگ (34/1948-56/557 سانتي‌مترمربع) نشان دادند. علاوه ‌بر اين، به ‌منظور شناسايي تنوع ريختي و رسته‌بندي بيوتيپها از تجزيه خوشه‌اي (كلاستر) استفاده‌شد. نتايج حاصل از تجزيه خوشه‌اي، جدايي بيوتيپها را توسط دندروگرام سلسله مراتبي در 11 بيوتيپ (خوشه) نشان‌ داد كه مويد نتايج حاصل از رسته‌بندي پراكنش بوته‌ها بر اساس ضريب رتبه در مولفه‌هاي اصلي بود. تنوع ريخت‌شناسي و فيزيولوژيكي بيوتيپهاي پيچك‌صحرايي، تفاوت بين آنها را از نظر سازگاري با شرايط محيطي و روشهاي مختلف مديريتي، توجيه مي‌كند.

This research was accomplished during 2005 to 2006 at Weed Resaerch Department, Iranian Plant Protection of Research Institute for identification of morphophysiological variation of field bindweed population, and introduction of this weed biotypes in Karaj. The study was done by Principal Component Analysis (PCA) and Cluster Analysis (CA) based upon 43 morphological and physiological variables. Due to Karaj climate, The most important variables were shoot dry weight (SDW),(5.71-34.40 g) total biomass (10.56-36.91 g) and leaf area (557.56-1948.34 cm2), respectively. The results of this experience showed 11 biotypes in Karaj. The variability in morphological and physiological of these field bindweed biotypes may explain their different adaptability as the environmental conditions and different management practices change.