مورفوتيپ‌هاي ميوه نمدار در جنگل‌هاي هيركاني

تحقيق حاضر به منظور بررسي تنوع ژنتيكي جنس نمدار با مطالعه روي ريخت¬شناسي و ساختار ميكروسكوپيك پوسته ميوه انجام گرفت. براي انجام اين تحقيق، ابتدا 10 رويشگاه از اين گونه واقع در سه استان گلستان، مازندران و گيلان انتخاب گرديد. پس از جمع‌آوري ميوه و بيومتري صفات ريخت¬شناسي، نوع كرك¬هاي سطح خارجي آن با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني مشخص شد. آناليز خوشه¬اي، بر مبناي صفات اندازه¬گيري شده، درختان تحت مطالعه را به هفت گروه تقسيم نمود. آناليز تشخيص(Discriminant Analysis) نشان داد كه اندازه و ضخامت برجستگي (rib)، تراكم كرك و رنگ كرك‌هاي ميوه بيشترين نقش را در تمايز گروه¬ها داشتند. درختان گروه اول و دوم داراي ميوه¬اي با سطح صاف و پوسته نازك بودند، با اين تفاوت كه گروه اول داراي ميوهاي به شكل تخم مرغي كشيده، انحناء در محور طولي و برجستگي‌هاي كوچك، در حالي كه در گروه دوم ميوه گرد و فاقد برجستگي مي‌باشد. گروه سوم به دليل پوشيده شدن سطح ميوه با انبوهي از كرك¬هاي بلند ميله¬اي به رنگ قرمز حنايي، به راحتي از ساير گروه‌ها قابل تمايز مي¬باشد. درختان گروه‌هاي چهارم و پنجم به دليل داشتن ميوه با برجستگي¬هاي بزرگ و واضح، با اين تفاوت كه گروه پنجم داراي كركهاي متراكم¬تر از گروه چهارم، از ساير گروه¬ها جدا شده‌اند. از خصوصيت بارز درختان گروه ششم وجود كرك¬هاي مخملي سفيد رنگ در سطح ميوه مي¬باشد .از بين درختان تحت مطالعه در اين تحقيق تنها يك درخت از منطقه دلير (دره چالوس) با ميوه¬اي شبيه جام، كه قسمت فوقاني آن با يك فرورفتگي مشخص از ميوه ساير درختان به راحتي قابل تمايز بود، گروه هفتم را تشكيل داده است. نتايج عكسبرداري با ميكروسكوپ الكتروني نشان داد كه سطح خارجي پوسته ميوه درختان گروه اول، دوم، چهارم، ششم و هفتم با كرك¬هاي ستاره¬اي شكل پوشيده است. سطح خارجي پوسته ميوه درختان گروه سوم پوشيده از انبوهي از كرك¬هاي ميله¬اي تنيده در هم مي¬باشد اما در گروه پنجم، سطح خارجي پوسته ميوه در برخي پايه¬ها پوشيده با كرك¬هاي ستاره¬اي شكل و برخي ديگر پوشيده با كرك ميله¬اي شكل مي¬باشد. در پايان، بر مبناي تحقيق حاضر، دو فرم جديد از جنس نمدار در ايران گزارش مي¬گردد.