تعيين فصول اقليمي زاهدان با روش تحليل خوشه اي

Determine the Climatic Seasons of Zahedan by the use of Cluster Analysis Method

در اين پژوهش، جهت تعيين فصول اقليمي زاهدان از مجموعه داده هاي روزانه و ساعتي پارامترهاي حرارتي در قالب 21 متغيّر در دوره آماري 35 ساله (1383-1349) استفاده گرديده است. ابتدا پايگاه داده اي از متغيّرهاي مورد بررسي در نرم افزار مت لب ايجاد شد. با توجه به اينكه هدف از اين پژوهش گروه بندي بود ماتريس داده ها با آرايش P تهيه گرديد. آرايشP آرايشي از ماتريس پايگاه داده است كه در آن سطرها را زمان و ستون ها را عناصر اقليمي تشكيل مي دهند. سپس ميانگين درازمدت روزانه‌ي متغيّرهاي اقليمي در دوره ي مورد مطالعه براي هر يك از روزهاي سال محاسبه گرديد. در اين صورت ابعاد ماتريس به 21*365 كاهش و همه سري ها به نمرات استاندارد تبديل گرديدند. در نهايت، اجراي تحليل خوشه اي بر روي ماتريس استاندارد شده با محاسبه فاصله به روش اقليدسي و ادغام به روش وارد نشان داد كه چهار فصل اقليمي متمايز و متفاوت از فصل تقويمي بر زاهدان حاكم مي باشد. مطالعه ويژگي هاي اين فصل هاي حرارتي نشان مي دهد كه زمستان و تابستان در زاهدان ديرتر شروع شده و ديرتر پايان مي گيرد. فصل گرم و سرد طولاني ترين و فصل خيلي گرم كوتاه ترين فصول مي باشند. يافتن دوره هاي اقليمي سرد و گرم و روندهاي ساعتي تغييرات دما در اين دوره ها مي تواند كمك شاياني به مديريت مصرف انرژي نمايد.

Changeability is one of the characteristics of climatology, and natural seasons unlike the calendar seasons are variable. Therefore, natural seasons have time- spatial changes. These changes are recognizable throughout Iran .Some of natural seasons such as winter and spring are not seen in some areas of Iran, and other seasons like summer are dominant in Iran for a long time. Therefore, summer or winter does not simultaneously occur all over the land as a climatic period. While, certain climatic seasons are limited to small parts, others prevail in land wide. So, distinguishing climatic periods in a region, with regard to climate and surveying the related changing systems are considered as desirable strategy for local and national planning. Also the present research tries to provide a strategy for planning and management of energy in this part of Iran through recognizing the climatic periods of Zahedan.