بررسي استدلال‏ناپذيري قضاياي اوّلي و نتايج متفرّع بر آن از ديدگاه آيت‏اللّه جوادي آملي

Evaluating the Idea of Non-argumatiativeness of Primary Premises and its Consequences in Ayatollah Javadi Amoli’s Viewpoint

قضاياي اوّلي، كه از مهم‏ترين اصول اوّليه مقدّمات برهان به شمار مي‏روند، نقشي اساسي در نظام معرفت‏شناسي مبناگرا ايفا مي‏كنند. برخي از حكما قايل هستند كه اين قضايا قابل اقامه برهان نيستند. در اين مقاله، نظر آيت‏اللّه جوادي آملي مبني بر استدلال‏ناپذيري قضاياي اوّلي مورد بررسي قرار گرفته است. البته، چون اين نظر را نخست فخر رازي و ملّاصدرا مطرح كرده‏اند و سپس آيت‏اللّه جوادي آملي آن را تكميل كرده و به اشكالات واردشده بر آن پاسخ داده است، گذشته از بررسي تفصيلي نظر آيت‏اللّه جوادي آملي، ديدگاه فخر رازي و ملّاصدرا را نيز به اجمال بررسي كرده‏ايم. در پايان مقاله حاضر، به اين نكته اشاره شده است كه هيچ وجهي براي اولي‏الاوايل بودن اصل امتناع تناقض وجود ندارد.

Primary premises, as one of the most important parts of a demonstration, play an essential role in the epistemological system of foundationalism. Some philosophers, including Ayatollah Javadi Amoli, believe it impossible to prove primary premises through a demonstration. Before him, Fakhr R?zi and Mull? Sadr? had suggested the same idea, and Ayatollah Javadi Amoli has put the last touches on it, and has answered its critiques. Therefore, the present article briefly evaluates the arguments suggested by Razi and Mulla Sadra, and then appraises, in more detail, that of Ayatollah Javadi Amoli. Finally, the authors conclude that there is no reason for considering the principle of the impossibility of coexistence and negation of two contradictories as the first of the first things.