بررسي كارآيي مصرف نور، شاخص هاي فنولوژيكي و فيزيولوژيكي هيبريدهاي ذرت در تراكم هاي مختلف كاشت

Radiation use efficiency and phenological and physiological characteristics in hybrids of maize (Zea may L.)on response to different densities

چكيده 1 با اين فرض كه تمام شرايط گياهي و محيطي مناسب باشند، به دست آوردن شرايط مطلوب مستلزم تنظيم تراكم در واحد سطح و افزايش كارآيي مصرف نور مي باشد. بنابراين به منظور بررسي خصوصيات فنولوژيكي و فيزيولوژيكي سه هيبريد زودرس، متوسط رس و ديررس ذرت در 7 تراكم مختلف، آزمايشي در سال زراعي 1385 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. تيپ هاي رقم زودرس ( 260 ) در 7 =V رقم متوسط رس ( 504 ) و 3 =V2 ،( رقم ديررس ( 704 =V رشدي شامل 1 هزار بوته در هكتار در آزمايشي D7= و 150 D6=130 ،D5=110 ،D4=90 ،D3=70 ،D2=50 ،D1= تراكم 30 به صورت طرح كرت هاي نواري در سه تكرار اجرا شد. نتايج آزمايش نشان داد كه فاكتور تراكم اثر معني داري بر طول دوره رشد گياه و اثر متفاوتي بر روند توليد ماده خشك، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و دوام سطح برگ داشت. رسيدن به شاخ صهاي مطلوب براي رقم به دست آمد. D و براي رقم زودرس در تراكم 5 D براي رقم متوسط رس در تراكم 4 ،D ديررس در تراكم 3 با افزايش تراكم شاخص سطح برگ، ميزان كارآيي مصرف نور و ماده خشك افزايش يافت. در تراكم هاي بالاتر از حد مطلوب فاصله زماني بين گرده افشاني و كاكل دهي افزايش يافت ولي طول دوره رشد در گياه كاهش يافت. اين بررسي نشان داد كه شاخ صهاي فنولوژيكي و فيزيولوژيكي مطلوب به تيپ رشد گياه، تراكم و كارآيي مصرف نور بستگي دارد. به طوري كه براي رقم ديررس با طول دوره رشد بيش تر مي توان تراكم را ك متر در نظر گرفت و براي رقم متوس طرس و زودرس، تراكم را افزايش داد. واژ ههاي كليدي: تابش، تراكم، ذرت، شاخص هاي فنولوژيكي و فيزيولوژيكي، طول دوره رشد

Abstract2 In order to determine radiation use efficiency and phenological and physiological characteristics of three maize hybrids on seven plant densities, an experiment was conducted during 2006 growing season in Mashhad, Iran. Three maize hybrids including late-rippening maize (704), medium-rippening (504) and early-rippening maize (260) and seven plant densities including D1=3, D2=5, D3=7, D4=9, D5=11, D6=13 and D7=15 plants m2 were compared in a strip plots design with three replications. There was significant difference on plant growth period and there were difference effects on dry matter, leaf area index, crop growth rate, net assimilation rate, and leaf area duration. Optimum indices were obtained in third plant density (D3) for late-rippening hybrid (704), in fourth plant density (D4) for medium-rippening hybrid (504) and in fifth plant density for early-rippening hybrid (260). When increasing plant density more than optimum rang of density, the time interval between pollination and silking increased while plant growth period decreased. When the plant density increased, leaf area index, dry matter and light use efficiency were increase too. Keywords: Radiation, Plant density, Maize, Phonological and physiological characteristics