تحليل تابع توزيع احتمال وقوع شدت و مدت به منظور پهنه بندي خشكسالي در ناحيه ايران مركزي

The analysis of intensity and duration probability distribution in order to drought zoning in Central Iran area

بررسي احتمال وقوع شدت خشكسالي ها و مدت آن به عنوان يك تحليل استوكاستيك از وقوع دوره هاي خشكسالي به شمار مي آيد. در اين مطالعه اين دو ويژگي خشكسالي به صورت توامان بر روي 34 ايستگاه سينوپتيك واقع در ايران مركزي به منظور پهنه بندي خشكسالي مورد بررسي واقع گرديد. در ابتدا به منظور تحليل فراواني منطقه اي شدت خشكسالي و دوره تداوم آن، از روش گشتاورهاي خطي استفاده گرديد. به طوري كه نتايج نشان داد كه هر چند منطقه ايران مركزي به لحاظ توزيع جغرافيايي شدت خشكسالي ناهمگن مي باشد اما دوره تداوم خشكسالي در اين منطقه از همگني مناسبي برخوردار مي باشد. به منظور تحليل فراواني 15 تابع توزيع فراواني مورد استفاده قرار گرفت و بهترين تابع توزيع براي هر ايستگاه بر اساس حداقل مربعات خطا مشخص شد. تابع توزيع پيرسون III نيز بر اساس آماره ZDIST به عنوان بهترين تابع منطقه اي براي هر دو پارامترانتخاب گرديد. نتايج همچنين بيانگر اين مطلب مي باشد كه پراكنش شدت خشكسالي در دوره بازگشت هاي پايين در ايران مركزي تقريباً يكنواخت مي باشد، اما در دوره برگشت هاي بالا، شدت خشكسالي در مناطق شرقي و جنوب غربي منطقه از شدت بالاتري برخوردار مي باشد. و مناطق جنوب غربي منطقه بخصوص استان اصفهان به علت بالا بودن تداوم خشكسالي هاي شديد نيازمند مديريت بحران و مديريت منابع آب به منظور كاهش اثرات مخرب خشكسالي مي باشد.

Investigation of occurrence probability of drought characteristics (severity and duration) is considered as a stochastic analysis for drought zoning. This study combined these two features on 34 stations in central Iran for drought zoning. Firstly L-moment method was used to regional frequency analysis of drought severity and its duration. The results showed that although the study area based on drought severity is not homogenous, it’s considered as a homogenous region according to drought duration. Then Pearson III distribution function was selected as the best regional function for both characteristics. Results also proved that drought severity in the lower return period is almost uniform in central Iran, but in high return period, this parameter in eastern and southwestern of central Iran is higher than other regions. Also West regions, especially in Isfahan region due to longer severe droughts need to a crisis management and water resources management in order to reduce the destructive effects of this natural event.