اثر كاربرد خاكي و برگي عنصر آهن (Fe) بر برخي خصوصيات بيوشيميايي گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، تحت دو رژيم رطوبتي

The Effects of Soil and Foliar Application of Fe on some Biochemical Characteristics of Safflower (Carthamus tinctorius L.) under Two Irrigation Regimes

به منظور بررسي اثر كاربرد خاكي و برگي كلات آهن بر روي برخي صفات بيوشيميايي و فيزيولوژيك گلرنگ تحت دو رژيم آبياري، آزمايشي مزرعه‌اي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شاهد، انجام شد. در اين بررسي دو سطح تيمار آبياري، آبياري كامل (آبياري بر اساس تخليه 50 درصد رطوبت ظرفيت زراعي) قطع آبياري در مرحله گلدهي و گرده‌افشاني (آبياري بر اساس تخليه 75 درصد رطوبت ظرفيت زراعي)، به عنوان فاكتور اصلي و هشت سطح كلات آهن كه 4 سطح آن به صورت كاربرد خاكي (0، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار) و 4 سطح به صورت تغذيه برگي (0، 1، 2 و 3 در هزار) به عنوان فاكتور فرعي بر روي ژنوتيپ گلرنگ بهاره IL111 مورد بررسي قرار گرفت. صفات مورد بررسي شامل ميزان پروتيين‌هاي محلول برگ، پرولين، مالون دآلدهيد، كربوهيدرات‌هاي محلول (گلوكز، زايلوز و مانوز) و محتواي نسبي رطوبت برگ (RWC) بود. اثر سطوح آبياري×كلات آهن بر پروتيين‌هاي محلول برگ، پرولين، مالون دآلدهيد، كربوهيدرات‌هاي محلول (گلوكز، زايلوز و مانوز) و محتواي نسبي رطوبت برگ (RWC) معني‌دار بود. نتايج نشان داد كه بالاترين مقادير پروتيين‌هاي محلول برگ، پرولين، گلوكز، زايلوز و مانوز در شرايط بدون قطع آبياري با كاربرد خاكي كلات آهن به دست آمد. در حاليكه در شرايط تنش رطوبتي ميزان پرولين و قند محلول گلوكز به طور ميانگين با سطوح محلول‌پاشي كلات آهن و مقادير كربوهيدرات‌هاي محلول (زايلوز و مانوز) و محتواي نسبي رطوبت برگ (RWC) با كاربرد سطوح خاكي كلات آهن افزايش بيشتري داشتند. بالاترين مقدار پروتيين‌هاي محلول برگ در سطح تنش رطوبتي با مصرف 150 كيلوگرم كلات آهن و محلول‌پاشي 3 در هزار به دست آمد. مقدار مالون دآلدهيد (MDA) نيز با كاربرد خاكي در سطح تنش كاهش معني‌داري داشت. نتايج نشان داد كه كاربرد كلات آهن مي‌تواند سبب افزايش تحمل اين ژنوتيپ گلرنگ بهاره (IL111) به تنش خشكي شود.

In order to study the effects of soil and foliar application of Fe-EDDHA on some biochemical and physiological traits in safflower under two irrigation regimes an experiment was conducted in 2008 growing season in Research Field of Faculty of Agriculture, Shahed University. The experimental design was a split-plot based on randomized complete blocks with four replications. Mainplots consisted of two levels of irrigation included full irrigation (irrigation to reach 50% soil moisture depletion of field capacity), and withholding irrigation in flowering stage (irrigation to reach 75% soil moisture depletion of field capacity). Eight Fe levels of Fe-EDDHA (Sequestrene 138) including four levels as soil application (0,50, 100 and 150 kg ha-1) and four levels as foliar application (foliar application of water, 1, 2 and 3 g l-1) were used in sub-plot unit on spring cultivar of safflower (IL111). In this research, traits consisted of leaf soluble proteins, proline accumulation, MDA, soluble sugars (glucose, xylose and mannose), and RWC. The results showed that the highest levels of leaf soluble proteins, glucose, xylose and mannose were detected under non-stress condition with soil application of Fe-EDDHA. While amount of proline and glucose increased with foliar application of Fe-EDDHA and xylose, mannose and RWC with soil application of Fe-EDDHA under stress condition. The highest amount of leaf soluble proteins obtained with soil application (150 kg ha-1) and foliar application (3 g l-1) of Fe-EDDHA under stress condition. MDA decreased significantly with soil application of Fe-EDDHA under stress condition. The results showed that application of Fe-EDDHA, could increase drought tolerance in safflower genotype (IL 111).