بررسي اثر تراكم بوته و چين برداري بربعضي خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد علوفه و بذر گياه سولا

The effect of plant densities and cutting on some morphological charactrics, seed and forage production in french honysuckle (Hedysarum coronarium L.)

به منظور بررسي اثر تراكم بوته و چين برداري بر بعضي خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد علوفه و بذر گياه سولا (Sulla) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات عراقي محله گرگان از سال 1380 به مدت دو سال زراعي به اجرا در آمد. تيمارهاي مورد نظر شامل تراكم در سه سطح (200 و 300 و 400 بوته در متر مربع ) و فاكتور چين برداري در سه سطح (بدون چين برداري، يك بار چين برداري و دوبار چين برداري) در نظر گرفته شد.صفات نسبت برگ به ساقه در زمان برداشت علوفه و تعداد پنجه هاي بارور، تعداد شاخه فرعي گل دهنده در هر پنجه، تعداد كپسول هاي به هم چسبيده بذور در هر گل آذين، متوسط تعداد دانه در كپسول هاي بهم چسبيده و وزن هزار دانه با پوسته در زمان برداشت بذر اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه صفات تعداد پنجه بارور در هر بوته، تعداد شاخه فرعي در هر پنجه، تعداد كپسول هاي بهم چسبيده بذور در هر گل آذين، ارتفاع گياه در زمان برداشت بذر، وزن خشك و وزن تر علوفه توليدي تحت تاثير سال قرار گرفت و ميزان علوفه خشك و تر و همچنين ارتفاع گياه در سال اول بيشتر از سال دوم بود. ساير صفات در سال دوم از مقادير بيشتري برخوردار بودند صفات تعداد پنجه در هر بوته، تعداد شاخه فرعي در هر پنجه، تعداد كپسول هاي به هم چسبيده در هر گل آذين و وزن هزار دانه بذر تحت تاثير فاكتور تراكم قرار گرفته و حداكثر آنها به ترتيب (01/3 عدد، 73/5 عدد، 22/10 عدد، 7/9 گرم) در تراكم 200 بوته در متر مربع حاصل شده است. صفات ارتفاع گياه در زمان برداشت بذر و نسبت برگ به ساقه نيز تحت تاثير تراكم قرار گرفته وبا افزايش تراكم مقادير آنها كاهش يافته است و حداكثر مقادير آنها به ترتيب (142 سانتي متر و 6/0) در تراكم 400 بوته در متر مربع حاصل شده است. صفت عملكرد بذر تحت تاثير تراكم قرار نگرفت. صفات تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد شاخه هاي فرعي، تعداد كپسول هاي مركب در هر گل آذين، وزن هزار دانه و وزن بذر با غلاف در هكتار تحت تاثير صفت چين برداري قرار گرفته و بيشترين مقادير آنها به ترتيب (15/4 عدد، 03/8 عدد، 54/12 عدد، 245/9 گرم، 4/185سانتي متر، 4156كيلوگرم در هكتار) در تيمار بدون چين برداري حاصل شد. صفات وزن خشك علوفه در هكتار و وزن تر علوفه در هكتار و نسبت برگ به ساقه نيز تحت تاثير چين برداري قرار گرفته و حداكثر آنها به ترتيب (634/8 تن در هكتار، 22/67 تن در هكتار و 6050/0) در تيمار دوبار چين برداري حاصل شد در جمع بندي كلي توصيه مي گردد حداكثر يك بار چين برداري و تراكم 200 بوته در متر مربع صورت گيرد و برداشت دوم را براي توليد بذر در سال اول اختصاص داد.

In order to study The effect of plant densities and cutting on some morphological charactrics, seed and forage production in french honysuckle (Hedysarum coronarium L.), an experiment was conducted in Gorgan Agricultural Research Station in 2001 and 2002. Experimental design was factorial within randomiz complete block with four replication . The factors included plant density in three levels (200,300,400 plant/m2)and cutting factor in three levels (without cutting, one time cutting and two times cutting). The results showed that tillers per plant, racemes per stem, loments per raceme, plant hight, dry matter and fresh forage were differet in two years and the amount of dry and fresh forage and the rate of plant height were more in the first year. But the rate of other traits were more in the second year. Also the effect of plant density on tillers per plant , racemes per stem , loments per raceme and 1000 seed weight was significant in the level of 1% and the highest amount of them was estimated in 200 plant/m2 density respectirely (3.01, 5.73, 10.22 and 9.7 gr) and the rate of plant hight and leaf /stem ratio increased when the density increased and the highest amount of them was estimated in 400 plant per /m2 density respectively (142cm, 0.6). The rate of seed yeild per hectar was not influenced by density.Tillers per plant, racemes per stem, loments per raceme,W1000 and hulled seed yield per hectar were significant in the level of 1`% and the highest amount of them was estimated in without cutting treatment respectively (4.15, 8.03, 12.54, 9.25gr and 41 56 kg/ha)stem, fresh forage and dry forage were increased when cutting increased and the highest amount of them was estimted in two –times cutting treatment respectively (0.605, 67.22 ton/ha , 8.634ton/ha) .Maximum once time cutting can be recommended and second cutting devoted to seed produce in the first year .