بررسي روغن، پروتيين و عملكرد دانه ارقام كلزا در تاريخ كاشت هاي مختلف در منطقه ياسوج

Evaluation of oil, protein and grain yield of canola cultivars in different planting date in Yasouj region

تعيين واكنش ارقام مختلف گياهان زراعي به متغيرهاي محيطي از كاشت تا برداشت يكي از پايه هاي اساسي برنامه ريزي كشاورزي به منظور دستيابي به حداكثر عملكرد و كيفيت مطلوب است. تغيير تاريخ كاشت از طريق تاثير بر طول دوره رشد رويشي و زايشي و توازن بين آنها، بر عملكرد و كيفيت محصول تاثير گذار خواهد بود. به منظور بررسي واكنش 4 رقم كلزاي پاييزه به تاريخ كاشت هاي مختلف، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در 4 تكرار 1387 در مزرعه تحقيقاتي ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي شهرستان بويراحمد - در سال 88 به اجرا در آمد. عامل اول شامل تاريخ كاشت در چهار سطح به فاصله 10 روز از 21 شهريور ماه و بود. نتايج نشان داد كه (SLM- عامل دوم شامل چهار رقم كلزاي پاييزه (زرفام، اكاپي، الايت و 046 واكنش ارقام به تاريخهاي مختلف كاشت در صفات تعداد خورجين در بوته، عملكرد بيولوژيك، عملكرد دانه و عملكرد روغن معني دار بود. بيشترين تعداد خورجين در بوته ( 91 )، عملكرد دانه 5231 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد روغن ( 2227 كيلوگرم در هكتار) به رقم الايت در كاشت ) با 40 روز تاخير در كاشت ( 20 مهر) تعلق SLM- زودتر ( 21 شهريور) و كمترين آنها به رقم 046 داشت. با تاخير در كاشت درصد روغن كاهش و درصد پروتيين دانه افزايش يافت. در بين ارقام، تاخير در كاشت كمترين كاهش عملكرد دانه و روغن را در رقم زرفام ايجاد كرد. واژههاي كليد : يارقام كلزا، تاريخ كاشت، عملكرد، محتواي روغن، محتواي پروتيين

Abstract Determination of the response of different crop varieties to environmental variables from planting to harvest is one of the fundamental pillars of agriculture planning to achieve maximum yield and desirable quality. Changing planting date by effect on vegetative and reproductive growth period and balance between them, will affect yield and product quality. In order to study the responses of four winter canola cultivars to different planting dates a factorial experiment was carried out in Randomized Complete Block Design with four replications in 2008-2009 at the research field of Agricultural Research Station of Yasouj. Planting date in four levels with ten days intervals from September 12 as a first factor and four winter canola cultivars (Zarfam, Okapi, Elite and SLM-046) as second factors were used. Results showed that cultivars responses to different planting date in traits of number of pods per plant, biological yield, grain yield and oil yield were significant. The highest number of pods per plant (91), grain yield (5231 kg/ha) and oil yield (2227kg/ha) were belonged to Elite cultivar in earlier panting date (September 12) and the lowest of these traits were belonged to SLM-46 cultivar with forty days delay in planting (October 12). Delayed planting decreased seed oil percent and increased seed protein percent. Delayed planting decreased the grain and oil yield of Zarfam cultivar lower than other cultivars. Keywords: Canola cultivars; Planting date; Yield; Oil content; Protein content1