اثر تنش شوري بر عملكرد، اجزاي عملكرد علوفه و خصوصيات مورفولوژيكي كوشيا (Kochia scoparia L.)

Effect of Salinity on Morphological Characteristics, Yield and Yield Components of Kochia (Kochia scoparia L.)

كوشيا يك گونه گياهي بسيار متحمل به شوري است كه ممكن است منبع خوبي از علوفه دام را از طريق توليد زيست توده با مصرف آب شور فراهم كند. به منظور بررسي اثر شوري بر خصوصيات علوفه‌اي كوشيا آزمايشي با سه توده (بيرجند، بروجرد و سبزوار) و سه سطح شوري (2/5، 5/10 و 1/23 دسي‌زيمنس بر متر) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي به صورت كرت‌هاي خرد شده با سه تكرار اجرا شد. افزايش ميزان تنش شوري از 2/5 به 1/23 دسي‌زيمنس بر متر اثر معني‌داري بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه‌هاي جانبي، عملكرد علوفه خشك، درصد ماده خشك، درصد ساقه، عملكرد ماده خشك ساقه، درصد برگ نداشت. متوسط عملكرد علوفه خشك 1/9 تن در هكتار، درصد ماده خشك 85/29، درصد ساقه 93/41 و درصد برگ 94/57 بود. كاهش عملكرد علوفه تر، قطر ساقه و عملكرد ماده خشك برگ با افزايش شوري مشهود بود. بين توده‌هاي كوشيا مورد مطالعه توده بيرجند از نظر اكثر صفات برتري نشان داد. نتايج نشان داد كه كوشيا داراي صفات مناسبي از قبيل ارتفاع بوته، نسبت بالاي برگ به ساقه، تعداد شاخه‌هاي فرعي زياد و عملكرد علوفه تر و خشك قابل قبول در شرايط تنش شوري است كه مي‌تواند اين گياه را به عنوان گزينه مناسب براي توليد علوفه مطرح كند.

Kochia is a halophyte plant and is a good source of forage for livestock under saline irrigation. In order to investigate the salinity effect on morphological and forage characteristics of kochia, an experiment was conducted. Three saline waters (5.2, 10.5 and 23.1 dS m-1) and three kochia ecotypes (Birjand, Borujerd and Sabzevar) were allocated as main and sub plots, respectively, in a split plot design based on a CRBD with three replications. There were no significant effects on plant height, branch numbers, dry matter yield, forage dry matter, stem and leaves percentage and stem dry matter by increasing salinity from 5.2 to 23.1 dS-1m,. Average of dry matter yield of 9.1 ton.h-1, percentage of dry matter of 29.85 and percentage of stem and leaf of 57.94 were recorded. Fresh forage yield, stem diameter and leaf dry matter yield were reduced by increasing salinity. Birjand showed the maximum plant height, dry matter yield, dry matter percentage, leaf yield, leaf percentage, leaf dry matter percentage and leaf to stem ratio. In conclusion, Kochia had good traits such as plant height, appropriate leaf to stem ratio, large number of branches and acceptable fresh and dry matter yield in saline condition that can make Kochia a suitable candidate for forage crop.