اثرات حفاظتي عصاره الكلي كلاله زعفران در مقابل سميّت كبدي سيسپلاتين در موش صحرايي

سابقه و هدف: سيسپلاتين به عنوان يك داروي ضدسرطاني مهم، براي كبد به شدت سمّي مي باشد. هدف از اين مطالعه، ارزيابي اثرات محافظتي عصاره الكلي كلاله زعفران در برابر سميّت كبدي سيسپلاتين در موش صحرايي مي‌باشد. روش بررسي: 40 سر موش صحرايي نر ويستار به طور تصادفي در پنج گروه هشت تايي، شامل 1- شاهد سالم، 2-شاهد مسموم 3-شاهد مثبت، 4 و 5-تيمار با عصاره، توزيع گرديدند. سيسپلاتين ( 4/0 ميلي گرم بر كيلوگرم) روزانه و به مدت 8 هفته به صورت داخل صفاقي به گروه‌هاي 2 تا 5 تزريق شد. هم زمان، به گروه هاي‌ 1 و 2 نرمال سالين (10 ميلي ليتر بر كيلوگرم)، به گروه 3 سيليمارين (50 ميلي گرم بر كيلوگرم) و به گروه‌هاي 4 و 5، عصاره الكلي كلاله زعفران (به ترتيب 40 و 80 ميلي گرم بر كيلوگرم) گاواژ گرديد. در پايان، سطح سرمي شاخص هاي آسيب كبد و عملكرد آنتي اكسيدان ها در هموژنات بافت كبد موش ها مورد سنجش قرار گرفت. آسيب شناسي بافتي نيز جهت ارزيابي درجات مختلف آسيب‌‌ كبد انجام شد. يافته ها: در موش‌هاي دريافت كننده سيسپلاتين، عصاره الكلي كلاله زعفران و سيليمارين، به‌طور معني‌داري ميزان آنزيم‌هاي شاخص عملكرد كبد و بيلي‌روبين تام را كاهش و سطوح آلبومين و پروتيين تام سرم را افزايش دادند. در اين موش ها، عصاره و سيليمارين به طور معني داري ميزان پراكسيداسيون ليپيدي را كاهش و سطوح آنتي اكسيدان ها را به صورت وابسته به دوز افزايش دادند. در آسيب‌شناسي بافتي، سيليمارين و عصاره الكلي كلاله زعفران، آسيب‌ كبدي ناشي از سيسپلاتين را بهبود بخشيدند، به طوري كه تغييرات بافتي در توافق با يافته هاي بيوشيميايي بودند. نتيجه گيري: عصاره كلاله زعفران احتمالاً با خواص آنتي‌اكسيداني خود، كبد موش هاي صحرايي را در برابر اثرات توكسيك سيسپلاتين محافظت مي كند.

Background: Cisplatin, as an important anti-cancer drug, is a potent hepatotoxicant. The aim of the present study was to evaluate the protective effect of ethanolic extract of Crocus sativus L. stigma (EECSL.S) against cisplatin-induced hepatotoxicity in the rats. Materials and methods: 40 male Wistar rats were randomly allocated into 5 groups (1-Normal control, 2- Toxicant control, 3-Positive control and 4&5- Treatment with extract) of 8 animals each. Cisplatin was injected (0.4 mg/kg) to groups 2-4 daily for 8 weeks, intraperitoneally. Simultaneously, normal saline (10 ml/kg) for groups 1 and 2, silymarin (50 mg/kg) for group 3 and EECSL.S (40 and 80 mg/kg) for groups 4 and 5 were administered through the gavage. At the end of experiment, levels of serum biomarkers of hepatic injury as well as antioxidant activity in liver homogenates of the rats were assessed. Moreover, histopathological observation was assayed at the degree of hepatic injury. Results: In the cisplatin receiving rats, EECSL.S (40 and 80 mg/kg) and silymarin significantly decreased the levels of serum biomarkers of hepatic injury and total bilirubin and significantly elevated the levels of serum albumin and total proteins. In these rats, EECSL.S and silymarin decreased the lipid peroxidation and elevated the levels of antioxidant enzymes in a dose dependent manner. Histopathologically, EECSL.S and silymarin ameliorated cisplatin-induced hepatic injuries and the changes were in agreement with biochemical findings. Conclusion: EECSL.S protects hepatic tissue against cisplatin-induced hepatotoxicity in rats due to its anti-oxidant properties.