اثر سطوح مختلف آبياري و تراكم بوته بر عملكرد و اجزا عملكرد دانه و كارآيي مصرف آب در ذرت دانه‌اي سينگل كراس 302

Effect of Different Levels of Irrigation and Plant Density on Grain Yield and Yield Components and Water Use Efficiency in Maize cv. KSC 302

به منظور بررسي اثرسطوح مختلف آب و تراكم كاشت برعملكرد، اجزا عملكرد و كارايي مصرف آب هيبريد زودرس ذرت دانه‌اي سينگل كراس 302 در روش آبياري باراني، پژوهشي طي دو سال زراعي (1385 و 1386) به صورت اسپليت‌پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در منطقه كرج انجام گرديد. كرت‌هاي اصلي سه سطح آبياري 75، 100 و 125 درصد نياز آبي برآورد شده به روش پنمن مانتيث (با اعمال ضرايب گياهي) و كرت‌هاي فرعي سه تراكم كاشت (80 ، 90 و 100 هزاربوته در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه با افزايش آب آبياري عملكرد دانه رقم مذكور به طور معني داري افزايش يافت؛ بطوريكه بيشترين عملكرد دانه از تيمار125% نياز آبي و كمترين عملكرد از تيمار 75% نياز آبي حاصل شد. بيشترين ميزان كارايي مصرف آب در تيمار 100 درصد نياز آبي (03/1 كيلوگرم بر متر مكعب) مشاهده گرديد. تراكم هاي متفاوت كاشت نتوانستند اثر معني داري را بر عملكرد، اجزا عملكرد و كارايي مصرف آب رقم مذكور بگذارند. مقايسه ميانگين براي اثر متقابل آبياري × تراكم بوته براي وزن خشك گياه نشان داد كه تيمار سطح آبياري 125 % با تراكم 90 هزاربوته در هكتار از نظر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، وزن خشك گياه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در رديف و تيمار سطح آبياري 100 درصد نياز آبي با تراكم 100 هزاربوته در هكتار از نظر كارايي مصرف آب برتر بودند. براساس نتايج اين تحقيق در شرايط عدم محدوديت منابع آبي، كاربرد 12000 متر مكعب آب در هكتار (در روش آبياري باراني) و اعمال تراكم كاشت 90 هزاربوته در هكتار و در شرايط محدوديت منابع آبي كاربرد 10000 متر مكعب آب در هكتار و اعمال تراكم كاشت 100 هزاربوته در هكتار براي ذرت دانه‌اي سينگل كراس 302 در منطقه كرج مناسب مي باشد.

To evaluate the effects of different levels of sprinkler irrigation and plant density on yield, yield components and water use efficiency of grain maize KSC 302, an experiments was carried out in field station of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran in 2006 and 2007 growing seasons. Split-plot arrangements in randomized complete blocks design with three replications was used. Main plots were three irrigation levels: 75%, 100% and 125% ET and sub-plots were three plants densities: 80000, 90000 and 100000 plant per hectare. Results showed that increasing irrigation levels from 75% to 125% had significant effect on grain yield and yield components, however, its effect on water use efficiency was not significant. 100% ET level had the highest WUE (1.03 Kg/m3). Effect of different plant densities on grain yield, yield components, and water use efficiency was not significant. Results revealed that 125% ET level and 90000 plant density had the highest yield and yield components, and 100% ET level and 100000 plant density had the greatest WUE. Therefore, under non-limited irrigation water resources the best option is application of 12000 m3.ha-1 of irrigation water and 90000 plant density, and under limited irrigation water conditions the best option is application of 10000 m3.ha-1 of irrigation water and 100000 plant density are suitable for areas similar to Karaj conditions.