اثر پرايمينگ بذر بر روند رشد و عملكرد دانه جو (Hordeum vulgare L.) رقم آبيدر در شرايط ديم

Effect of Seed Priming on the Growth Trend and Grain Yeild of Barley (Hordeum vulgare L.) cv. Abidar under Rainfed Conditions

براي بررسي اثر پرايمينگ بذر بر روند رشد و عملكرد دانه جو رقم آبيدر در شرايط ديم، اين پژوهش در سال زراعي 86 – 1385 در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور (ايستگاه مراغه) اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي شامل هيدرو پرايمينگ با آب مقطر، اسمو پرايمينگ با PEG 10درصد و محلول 5 ميلي‌مولار كلري كلسيم ((CaCl2 و پرايمينگ با عناصر فسفر و روي با استفاده از محلول 10 ميلي‌مولار روي، 50 ميلي‌مولار فسفر، 100 ميلي‌مولار فسفر، 10 ميلي‌مولار روي+50 ميلي‌مولار فسفر و 10 ميلي‌مولار روي+100 ميلي‌مولار فسفر و شاهد (پرايمينگ نشده) بود. اين تيمارها بر اساس نتايج آزمون اوليه كه با 21 تيمار به صورت طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در آزمايشگاه اجرا شده بود و از نظر درصد بذرهاي زنده، درصد و سرعت جوانه‌زني، هدايت الكتريكي، وزن خشك ريشه‌چه، ساقه‌چه و گياهچه برتر بودند، انتخاب شده بودند. نتايج آزمايش مزرعه‌اي نشان داد كه پرايمينگ بذر موجب بهبود تجمع ماده خشك، سرعت رشد گياه زراعي و سرعت رشد نسبي شد. از نظر عملكرد دانه نيز اختلاف بين تيمارها معني‌دار بود و بالاترين عملكرد دانه با 3/2072 كيلوگرم در هكتار به هيدرو پرايمينگ تعلق داشت. ميانگين عملكرد دانه به روش‌هاي مختلف پرايمينگ بذر نسبت به شاهد نيز 32 درصدبهبود يافت. اثر سودمند پرايمينگ بذر بر شاخص‌هاي رشد و عملكرد دانه به سبز شدن و استقرار سريع گياهچه‌ها و در نهايت استفاده بهتر از نور، رطوبت خاك و عناصر غذايي به وسيله گياهان حاصل از بذرهاي پرايمينگ شده نسبت داده شد.

A field experiment was conducted in 2006- 2007 cropping season to evaluate the effect of seed priming on growth trend and grain yield of barley cv. Abidar using randomized complete block design with three replications at Dryland Agricultural Research Institute (DARI), Maragheh, Iran. Treatments included: hydropriming, osmopriming (in %10PEG-6000 and 5 mM CaCl2), nutrient priming (in 10 mM Zn, 50 mM P, 100 mM P, 10 mM Zn + 50 mM P, 10 mMZn + 100mM P) and control (without priming). Superior treatments were selected from primary laboratory test which was conducted with 21 treatments in a completely randomized design with four replications. These treatments were superior in regard to %viable seeds, percentage and rate of germination, electrical conductivity, root, shoot and seedling dry weight. Results of field experiment showed that seed priming improved growth indices such as dry matter accumulation (DMA), crop growth rate (CGR) and relative growth rate (RGR). The highest grain yield (2072.3 kg/ha) belonged to hydropriming. Nevertheless, seed priming improved grain yield of barley cv. Abidar by about 32% as compared to control. The benificary effect of seed priming on growth and grain yield of barley cv. Abidar were attributed to rapid seedling emergence and establishment, and consequently the optimum use of light, soil moisture and nutrients by the plants developed from the primed seeds.