ساز و كار‌‌هاي داخلي و خارجي نظام راهبري شركتي و خط‌مشي پرداخت سود شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

Internal and External Corporate Governance Mechanisms and Dividend Policies of Tehran Stock Exchange Listed Companies

بر اساس ادبيات نمايندگي، پرداخت سود نقدي به سهامداران از يك سو كاهش جريان‌هاي نقدي آزاد و كاهش احتمال سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري غيربهينه و از سوي ديگر افزايش نظارت مستمر بر مديران به وسيله بازار سرمايه را به دنبال دارد. بر اين اساس، خط‌مشي پرداخت سود به عنوان يكي از ساز و كارهاي كاهش تضاد منافع مطرح مي‌شود. از اين رو، در اين پژوهش به بررسي تاثير ساز و كار‌‌هاي داخلي و خارجي نظام راهبري شركتي بر خط‌مشي پرداخت سود در شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. نمونه مورد بررسي شامل 60 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طي سال‌هاي 1380 الي 1388، و روش‌ آماري مورد استفاده، تحليل رگرسيون با استفاده از داده‌هاي تركيبي به روش اثرات ثابت است. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر اين است كه ساز و كارهاي نظام راهبري شركتي داخلي، شامل اندازه هيات‌مديره، درصد اعضاي غيرموظف هيات‌مديره، حضور يكي از اعضاي غيرموظف در رياست هيات‌مديره و مالكيت مديريتي تاثير معني داري بر نسبت پرداخت سود نقدي شركت‌هاي مورد بررسي ندارند. از بين ساز و كارهاي نظام راهبري شركتي خارجي نيز مالكيت نهادي تاثير معني داري بر نسبت پرداخت سود نقدي ندارد. با اين وجود، اندازه حسابرس و نسبت بدهي داراي تاثير معني دار و منفي بر نسبت پرداخت سود نقدي هستند.

According to agency literature, dividend payment to stockholders, on the one hand results in decrease in free cash flow and the possibility of non- optimal investment, and on the other hand, leads to the increase in continuous monitoring by capital market. Hence, the dividend policy is identified as one of the mechanisms which lead to reduction of agency conflicts. Therefore, the present study investigated the impact of internal and external corporate governance mechanisms on the dividend distribution policies. The sample consisted of 60 firms listed in Tehran Stock Exchange from 2002 to 2009. The method of analysis was ordinary least square regression for panel data through fixed effect method. The findings revealed that internal corporate governance mechanisms, namely board of directors size, percent of outsiders in board of directors, the appointment of outsider director as a chairman and management ownership did not have a significant effect on dividend distribution policies of the firms under investigation. Besides, among the external corporate governance mechanisms only institutional ownership did not significantly affected dividend distribution policies. On the contrary, auditor size and debt ratio have negative and significant impact on dividend distribution policies.