بررسي برخي از شاخص‌هاي تغذيه‌اي هيبريدهاي تجارتي كرم ابريشم در پنج سن لاروي

Estimation of Some Nutritional Indices in Commercial Hybrid of Silkworm at Five Larval Instar

شاخص‌هاي تغذيه‌اي نقش مهمي در بهره‌وري اقتصادي پرورش كرم ابريشم دارند. به منظور برآورد شاخص‌هاي تغذيه‌اي كرم ابريشم هيبريد ايران از شش هيبريد 32×31 (A)، 31×32 (B)، 104×103 (C)، 103×104 (D)، 110×107 (E)، و 107×110 (F) كه در حال حاضر در ايران تكثير و عرضه مي‏شود استفاده شد. آميخته‌هاي فوق در سه دوره پرورشي بهار 1382، بهار 1383 و پاييز 1383 در سنين چهارم و پنجم لاروي پرورش داده شدند. پارامترهاي اندازه گيري شده شامل غذاي مصرفي، مدفوع توليدي، غذاي هضمي، قابليت مصرف، قابليت هضم، نسبت برگشتي (مدفوع توليدي/غذاي مصرفي)، افزايش وزن لارو،5 ECI به وزن لاروي (ضريب تبديل غذايي) و 6 ECD به وزن لاروي (ضريب تبديل غذاي هضم شده) بودند. نتايج بطور واضح نشان دادند كه مصرف، هضم و راندمان استفاده از غذا به‌طور معني‌داري تحت تاثير ژنوتيپ و سن هيبريد قرار مي‌گيرند. هيبريدهاي E و F در مرحله كرم جوان (سنين 1 تا 3) و نيز در سنين 3 و 4 به‌طور معني‌داري برگ توت كمتري مصرف كردند. ميزان مصرف غذا در فصل پرورشي يكسان در سال‌هاي مختلف به‌طور معني‌داري متفاوت بود. همچنين اين شاخص تغذيه‌اي بر حسب فصل پرورش تفاوت زيادي داشت. در سنين 1 و 3 بالاترين مصرف غذا در دوره پرورشي بهار و در ساير سنين در دوره پرورشي پاييز مشاهده شد. ميزان مصرف غذا تحت تاثير طول سن لاروي قرار داشت و خصوصيت فوق نيز متاثر از شرايط محيطي و بويژه فصل پرورش بود. هيبريدهاي E و F از نظر قابليت هضم در تمامي سنين لاروي به‌طور معني‌داري در سطح برتري نسبت به ساير هيبريدها قرار داشتند. مقايسه نتايج آميزش‌هاي مستقيم (هيبريدهاي A، C و E) و معكوس (هيبريدهاي B، D و F) براي شاخصهاي قابليت مصرف و قابليت هضم در سنين كرم جوان در هر سه دوره پرورشي نشان مي‌دهد كه در بيشتر موارد اين شاخص‌ها در هيبريدهاي با پايه مادري چيني كمتر از پايه مادري ژاپني است؛ ولي در سنين 4 و 5 اين رابطه برعكس است، يعني در هيبريدهاي با پايه مادري چيني بيشتر از پايه مادري ژاپني است. نتايج فوق بيانگر تفاوت شاخص‌هاي تغذيه‌اي در هيبريدهاي مختلف كرم ابريشم بوده و بر لزوم توجه به توليد اين هيبريدها بر اساس خصوصيات تغذيه‌اي تاكيد مي‌كند.

Nutritional incides have important role in economical efficiency of silkworm rearing. In order to estimate nutritional indices six silkworm hybrids including 103×104, 31×32, 107×110, 104×103, 32×31 and 110×107 which were commercially used in Iran for cocoon production were tested. These hybrids were reared in spring 2003, spring 2004 and autumn 2004. The studied parameters were amount of ingestion and facea, digested food, percentage of ingestibility and digestibility, reference ratio (ingested feed/produced feces), larva weight gain, efficiency of conversion of ingested (ECI) and digested (ECD) food into larva weight. The obtained results clearly indicate that ingestion, digestion and utilization of food were mostly dependent upon genotype and hybridʹs instars. Hybrids E and F at instars 1-3 and instars 4-5 duration ingested less food. Food ingestion was different at the same season of different years. Meanwhile this index have many alteration upon rearing season. At spring season, the first and third instar larvae obtained the most ingested foods. At autumn season, other instars obtained the most ingested food. Ingested food amount affected by larval duration and also by climatic conditions especially rearing season. Hybrids E and F had the highest digestibility in comparison with other hybrids. Comparisons of common hybrids (A, C and E) against the reciprocal hybrids (B, D and F) for percentage of ingestibility and digestibility is showed Japanese hybrids have nutritional indices higher than Chinese hybrids. But at instars 4-5 these results were reverse i.e. Chinese-maternal based hybrids have nutritional indices higher than Japanese-maternal based hybrids. Obtained results are showed nutritional indices were different in various silkworm hybrids and it must be noticed to hybrid production based on nutritional characteristics.