اثر كاربرد باكتري استرپتومايسس بر عملكرد دانه و اجزاي آن در ذرت سينگل‌كراس 260 در شرايط تنش خشكي

Effect of Application of Streptomyces Bacterium on Grain Yield and Its Components of Maize cv. KSC260 under Drought Stress Conditions

اين پژوهش به منظور تعيين اثر مصرف باكتري استرپتومايسس بر عملكرد دانه و اجزاي آن در ذرت زودرس، رقم KSC260، در شرايط تنش خشكي اجرا شد. اثر سه سطح آبياري پس از 70، 100 و 130 ميلي‌متر تبخير تجمعي از سطح تشتك تبخير(به ترتيب شاهد، تنش ملايم و شديد خشكي) و چهار سطح باكتري (شاهد، كود شيميايي، باكتري و مخلوط كود باكتري) با سه تكرار به صورت كرت‌هاي خرد شده نواري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در مزرعه 400 هكتاري موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سالهاي 1388 و 1389 ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه اثر آبياري بر صفات وزن خشك برگ، شاخص سطح برگ، شاخص كلروفيل برگ، ارتفاع گياه، طول بلال، قطر بلال، عملكرد بيولوژيك، تعداد دانه در رديف، وزن هزار دانه و عملكرد دانه در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد روز تا ظهور كاكل، فاصله بين گرده‌افشاني تا ظهور كاكل، ارتفاع بلال از سطح زمين، قطر ساقه و تعداد بلال در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار بود. اثر مصرف باكتري بر تعداد روز تا گرده‌افشاني و ظهوركاكل، تعداد برگ، وزن خشك و شاخص سطح برگ، شاخص كلروفيل برگ، قطر ساقه و بلال در سطح احتمال 1 درصد و بر تعداد روز تا ظهور گل تاجي، تعداد بلال، تعداد رديف دانه و وزن هزار دانه در سطح احتمال 5 درصد معني‌دار بود. بيشترين و كمترين عملكرد دانه به ترتيب با ميانگين 5649 و 5/3574 كيلوگرم در هكتار با آبياري شاهد و تنش شديد حاصل شد. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد، حداكثر عملكرد دانه ذرت سينگل كراس KSC260 در شرايط آب و هوايي كرج با آبياري پس از 70 ميلي‌متر تبخير از سطح تشتك تبخير و مصرف باكتري استرپتومايسس به همراه كود شيميايي (نيتروژن و فسفر) حاصل شد.

To determine the effects of different levels of irrigation and streptomyces bacterium on grain yield and its components of maize cv. KSC260 a field experiment was carried out. The experiment was carried out as stripe split plot arrangments in randomized complete block design with three replications in 2009 and 2010 growing seasons in Seed and Plant Improvement Institute Karaj, Iran. Experimental factors included: three levels of irrigation (A); 70, 100 and 100 mm evaporation from standard evaporation pan (class A) as optimum, mild stress and severe stress, respectively, and four bacterium treatments (B), control (no chemical fertilizer and no bacterium), fertilizer, bacterium + fertilizer and bacterium. Results showed that irrigation levels significantly (P < 0.01) affected leaf dry weight, leaf area index, leaf chlorophyl index, plant height, ear length, ear diameter, biological yield, kernel no. row-1 1000 kernel weight and grain yield. Irrigation levels also significantly (P < 0.05) affected days to silking, anthesis to silking interval, ear height, stem diameter and ear no. plant-1. Bacterium treatments also had significant (P < 0.01) effect on days to anthesis, days to silking, leaf number, leaf dry weight, leaf area index, leaf chlorophyll index, stem diameter and ear diameter. It also had significant (P < 0.05) effect on days to tasseling, ear number, row no. ear-1, 1000 kernel weight. The highest and lowest grain yields were obtained from optimum irrigation (5649 kgha-1) and severe stress (3574.5 kgha-1) conditions. It was concluded that the highest performance of cv. KSC260 was in optimum irrigation with application of Streptomyces bacterium and nitrogen and phosphorous.