اثر كود زيستي فسفاته بر عملكرد دانه و اجزاي آن در ذرت (Zea mays L.) سينگل كراس 704 در شرايط تنش كم آبي

Effect of Biofertilizer Phosphate on Grain Yield and Its Components of Maize (Zea mays L.) cv. KSC704 under Water Deficit Stress Conditions

به منظور بررسي اثر كود زيستي فسفاته گرانوله بر برخي صفات ذرت سينگل كراس 704 در شرايط تنش كم آبي در منظقه مهران، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان ايلام در فصل‌هاي زراعي 1387 و 1388 اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل زمان‌هاي آبياري در سه سطح: آبياري پس از 70، 100 و 130 ميلي‌متر تبخير تجمعي از سطح تشتك كلاس A و كود زيستي فسفردار در دو سطح عدم استفاده از كود زيستي فسفردار، استفاده از كود زيستي فسفردار و كود شيميايي در سه سطح، عدم استفاده از كودشيميايي فسفردار، مصرف 45 كيلوگرم در هكتار P2O5 و 90 كيلوگرم در هكتار P2O5 بودند. نتايج نشان داد كه مصرف كود زيستي فسفاته گرانوله در شرايط تنش كم آبي (100 و 130 ميليمتر تبخير از سطح تشتك) به طور معني‌داري عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و شاخص برداشت را افزايش داد. بيشترين عملكرد دانه (9090 كيلوگرم در هكتار) در شرايط آبياري بهينه و مصرف كود زيستي و كود شيميايي بمقدار 45 كيلوگرم در هكتار بدست آمد. در شرايط تنش كم آبي ملايم نيز بيشترين عملكرد دانه (8098 كيلوگرم در هكتار) از همين تيمار كودي حاصل شد. بالاترين وزن هزار دانه (6/356 گرم) مربوط به تيمار مصرف 45 كيلوگرم در هكتار P2O5 همراه با كود زيستي فسفاته و شرايط آبياري بهينه به دست آمد كه با مصرف 90 كيلوگرم در هكتار P2O5 و مصرف كود زيستي فسفاته و بدون مصرف كود شيميايي و شرايط آبياري بهينه اختلاف معني‌داري را نشان نداد. بيشترين عملكرد دانه، تعداد دانه در رديف بلال و تعداد رديف در بلال در تيمار مصرف 45 كيلوگرم در هكتار P2O5 همراه با كود زيستي فسفاته و شرايط آبياري بهينه به دست آمد كه با مصرف 90 كيلوگرم در هكتار P2O5 اختلاف معني‌داري را نشان ندادند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه مصرف كودهاي زيستي حل‌كننده فسفات منجر به افزايش تحمل گياه ذرت در شرايط تنش كم آبي و كاهش مصرف كودهاي شيميايي شد.

To study the effect of biofertilizer phosphate on grain yield and its componants of maize cv. KSC704 under deficit water stress conditions, a field experiment was carried out in Ilam Agricultural Research Field Station, Ilam, in 2008 and 2009 growing seasons. Split factorial arranagements in randomized complete block design with three replications was used. Main plots were assigned to three irrigation levels, irrigation after 70 = I1, 100 = I2 and 130 = I3 mm cumulative evaporation from class A evaporation pan. Sub-plots consisted of factorial arrangements of two levels of biofertilizer phosphate; B0= no biofertilizer phosphate and B1= with biofertilizer phosphate and three levels of chemical phospours fertilizer; P1= 0, P2= 45 and P3= 90 kgha-1. Results showed that biofertilizer phosphate significantly increased grain yield in the water deficit conditions (I2 and I3). The highest grain yiled (9090 kgha-1), yield components and HI was obtained from integrated application of biofertilizer and 45 kgha-1 chemical fertilizer in optimum irrigation regime. However, in mild water deficit stress conditions, the highest grain yield (8098 kgha-1) was also obtained by application of the same fertilizer treatment. 1000 KW was also heavier for this fertilizer treatment in I1 with 356.6 g, and it was 335 g in I2. It can be concluded that biofertilizer phosphate could improve tolerance of maize plant to water deficit stress and reduce the usage of chemical fertilizer.