روي‌كرد اخلاقي به موعودباوري در آيين يهود

An ethical outlook to the faith in promised saviour in Jewish religion

آموزه‌ها درباره فرجام‌شناسي يعني ماشيح‌باوري و رستاخيز، هميشه به گونه متقابل با هم تطبيق مي‌يافته‌اند. «اراده»، واژه و مفهومي محوري‌ است كه زيربناي هردو را تشكيل مي‌دهد. رستاخيز به معناي عملي از اراده الهي و هدف آينده ابدي ظهور مسيح كه رستاخيز را دربر دارد فعّال كردن اراده بشر به منزله «تصوير هم‌ساني سازه خداوند» به شكل اخلاقي كردن جهان بشري است. در واقع، تحقّق (نظام دهنده) اخلاق با رستاخيز يكي است. «اراده»، كوتاه شده «اراده عقلاني» است و «اراده عقلاني» از نگاه ابن‌ميمون و به طور كلي فلسفه يهود و نيز به باور كانت، عبارتي ديگر از «اخلاق» است. خلاصه آن‌كه، فرجام‌شناسي يهود، مطلق‌سازي اخلاقي و متافيزيك اخلاقيات است. فرجام‌شناسي در مقام كارگردان اصلي در گفتمان اخلاقي، هرچند محدود تجزيه و تحليلي بيشتر مي‌طلبد. ماشيح‌باوري در مقام كارگردان اخلاقي تنها بيان مي‌كند از آن‌جا كه بشر بايد تلاش كند تا خود را به شكل خدا درآورد و در نتيجه سعي كند شبيه او شود و از آن‌جا كه انسان‌ها بايد اين تلاش‌ها را در اين دنيا انجام دهند، هدف غايي اخلاقيات، تثبيت آن چيزي است كه در آن زمان، «ملكوت (مسيحايي) خدا» بر روي زمين خوانده مي‌شود. البته اين امر، هدفي نامحدود است و به گونه نامحدود (يا به تعبير كانت و اچ. كوهن «H. Cohen» به صورت مجانبي) دست‌يافتني است. در حقيقت، ماشيح‌باوري، هرگز نوعي خيال‌بافي و آرمان‌گرايي نامرتبط با رخ‌دادهاي روزمره و تاريخي مشكلات اخلاقي را به بار نمي‌آورد (يعني به تاخير انداختن هميشگي)، بلكه به گونه مستقيم ارزش‌هاي اخلاقي را توليد مي‌كند و معياري واسطه براي اقدام مناسب در هر اوضاعي عمل مي‌كند. وقتي انسان‌ها از خود مي‌پرسند كه چگونه بايد رفتار كنند يا در واقع رفتار مناسب آنان چه موازيني بايد داشته باشد، فرجام مسيحايي، روش و وسيله‌اي را كه اين فرجام مي‌تواند و بايد به وسيله آن به دست آيد، مشخص مي‌كند. همان نكته كه كانت در كتاب دين در محدوده عقل تنها (Religion Within the Bounds of Reason Alone) مطرح كرده است.

Notions regarding Eschatology, like Messiah and the resurrection of the dead, had always been adjusted with each other reciprocally. “Will” is a pivotal word and concept that underlies both of them. The resurrection of the dead is a practice of God’s will and the aim of eternal future after Appearance of Messiah that includes the resurrection of the dead. Human is activated as a mirror of God to moralize the human world. In fact, ethics is aligned with resurrection. ‘Will’ is a synopsis of rational will and rational will, according to Ebn-e-Meimun and Jewish philosophy in general and also according to Kant, is a rewording of Ethics. Summarily, Jewish Eschatology is an ethical absolution and metaphysics of ethics. Actually, having faith in Messiah is not a kind of idealism detached from historical and everyday realities that results in ethical problems (of constant delay)! But it directly produces ethical values, and acts as an intermediary criterion for taking good measures in every situation. When humans ask how they should behave or their attitudes should be based on what criteria, messianic eschatology specifies the method and device for which it can achieve them. This concept is also mentioned by Kant in his book entitled “Religion Within the Bounds of Reason Alone”.