بررسي و نقد «پنج ديدگاه مطرح درباره تعداد آيات الاحكام قرآن كريم»

Studying and Criticizing The Five Raised Theories about the Number of the Ayat al-Ahkam in Holy Quran

بخش عمده‌اي از آيات قرآن كريم به احكام و قوانين شرعي مورد نياز بشر در موضوعات مختلف، اعم از موضوعات عبادي، سياسي، اقتصادي، قضايي و كيفري اختصاص دارد كه در اصطلاح مفسران و فقيهان اسلامي به «آيات الاحكام» شهرت يافته است. اما در اين كه اين آيات چه تعداد است از دير باز در ميان عالمان اسلامي اختلاف است و هر يك آراي متفاوتي را دراين‌باره ارايه داده‌اند كه مجموع اين ديدگاه‌ها به پنج نظريه عمده باز مي‌گردد. مشهور عالمان شيعه و اهل سنت شمار اين آيات را 500 دانسته و برخي تعداد اين آيات را كم‌تر و عده‌اي بيش‌تر از اين تعداد عنوان كرده‌اند. برخي تعداد آيات فقهي قرآن را با توجه به ذوق و قريحه افراد متغير دانسته و عده‌اي نيز برآنند كه همه آيات قرآن كريم جز آيات الاحكام است. به نظر مي‌رسد هيچ يك از اين نظريات پنج گانه بر اساس تحقيق دقيق و تفحص كامل آيات قرآن ارايه نگرديده و نظريه صحيح در اين‌باره، ديدگاهي به جز ديدگاه‌هاي پنج گانه مذكور است. در اين تحقيق، ضمن اشاره به ديدگاه‌هاي متعدد مطرح در اين باره و نقد آن‌ها، ديدگاه صحيح همراه با دلايل اثبات آن ارايه گرديده است.

The major part of the Qurʹanic verses is devoted to the human needed religious commandments including political, economic, judicial, penal instructions which are known among Islamic jurists and commentators as “the Ayat al-Ahkam”. But about the exact number of these verses, there is a long dispute among Islamic scholars which their viewpoints are categorized into five main theories. Most Shia and Sunni scholars consider the number of these verses as five hundred, whereas some have announced them fewer and some have recognized more than this number, and also a group of Islamic scholars have considered the number of these verses changeable according to the changing tastes and talents of individuals, and some believe that all of the Quran verses are the Ayat al-Ahkam. But none of these theories appear to be based on careful research and investigation and the correct theory is a different one. In this article, these five views and their criticisms in addition to the correct view beside the reasons to justify it are presented