قياس بي‌منطق

Nonlogic Reasoning

از خصلت‌هاي ناپسندي كه در افراد مشاهده مي‌شود، مقايسه‌هاي نابه‌جايي است كه به سبب مشابهت ظاهري بين دو فرد يا دو پديده انجام مي دهند كه در قضاوتشان تاثير نامقبول مي‌گذارد. اين مقوله در مثنوي گاهي حكايتي كامل را شامل مي‌شود، مانند قصّه‌ي مرد بقّال و طوطي، گاهي نيز در ميانه و لابه‌لاي مطالب ديگر جلوه مي‌كند. در اين گونه مقايسه‌ها، اشتباه افراد به آن‌جا مي‌رسد كه اگر تفاوتي را بين پيامبر بزرگوار و ديگران انتظار دارند، تفاوت در خورد و خواب و مظاهر زندگي دنيوي است. به هر تقدير لبّ مطلب را مي‌توان در بيت مشهور و زيباي مثنوي، يعني: كار پاكان را قياس از خود مگير گرچه ماند در نبشتن شير و شير به خوبي دريافت.

One of the disagreeable character traits found in some individuals is their mistake in their unanalyzed comparisons they make due to the apparent similarities existing between two individuals or two phenomenon, and as a result influences their unacceptable judgments. This concept in Maulânâʹs Mathnavi sometimes is applicable in a full story like the story of the Grocer and the Parrot; the individualʹs mistake sometimes manifests itself amidst other materials. The mistake reaches the point that if they expect a difference between the Holy Prophet and others, this difference is in their food and sleep and other worldly indications referred to even in the Holy Koran; in any case, probably the summary and the gist of the subject can be best found in Mathnaviʹs beautiful and famous verse that is: Kâre nikân râ ghias az khod magir garcheh bâshad dar neveshtan "shir" shir The word "shir" is ambiguous in that it means "lion" and "milk"