مقايسه روش‌هاي مختلف مشتقي در تعيين غلظت مواد رنگزا در منسوجات رنگرزي ‏شده

A Comparative Study of Derivative Spectrophotometric Techniques for ‎Prediction of Colorants’ Concentration in Dyed Textiles

در مقاله حاضر روش‌هاي مختلف اسپكتروفوتومتري مشتقي شامل روش قله- صفر‏‎(Peak zero)‎، قله تا قله ‏‎(Peak to peak)‎، عبور از صفر و ‏مشتق طيف نسبي به منظور تعيين غلظت مواد رنگزاي به كار رفته در منسوجات رنگرزي شده با مخلوط سه‌تايي مواد رنگزا استفاده گرديد و ‏مقايسه تيوري و تجربي بين روش‌هاي بكار رفته به وسيله خطاي نسبي پيشگويي غلظت انجام گرفت. مقدار خطاي نسبي پيشگويي غلظت ‏در روش‌هاي كلاسيك كيوبلكا - مانك، مشتقي قله- صفر، مشتقي قله تا قله، مشتقي عبور از صفر و مشتق طيف نسبي به ترتيب 0.288، ‏‏0.257، 0.29، 0.22 و 0.143 مي‌باشد. با توجه به نتايج حاصل شده، كارايي و دقت روش مشتق طيف نسبي نسبت به ساير روش‌هاي ‏مشتقي و روش كلاسيك كيوبلكا - مانك بهتر مي‌باشد. ‏

In this paper various derivative spectrophotometric methods including zero-crossing, peak to peak, peak to zero, and ratio ‎derivative are used to determine dye concentration in colored fabric, which is dyed with ternary mixture of dyes. The ‎experimental and theoretical comparisons of methods are done by using relative error of dye concentrations prediction. The ‎relative error in normal kubelka-munk, peak to peak, peak to zero, and ratio derivative methods are 0.288, 0.257, 0.29, 0.22, ‎‎0.143, respectively. As obtained results indicated, the performance and accuracy of ratio derivative method is better than other ‎derivative techniques and normal kubelka-munk method. ‎