حقوق شهروندي در فرآيند عدالت كيفري ايران

Citizenship Rights in The Process of Iran Criminal Justice

با توجه به اينكه در سياست جنايي ايران دو نهاد پليس و دستگاه قضايي بيشتر از ساير سازمان ها با حقوق شهروندان درگير هستند از همين رو، در اين مقاله سعي شده وظايف اين دو نهاد در رابطه با رعايت حقوق شهروندي افراد جامعه بررسي شود. سوال اصلي اين پژوهش آن است كه چه نسبتي ميان حقوق شهروندي و وظايف و اختيارات پليس و قضات وجود دارد؟ فرضيه پژوهش اين است كه ميان حقوق شهروندي و وظايف و اختيارات پليس و قضات رابطه مستقيم وجود دارد. روش تحقيق در اين مقاله موردي- زمينه اي با رويكرد همبستگي است. در اين تحقيق براي جمع آوري اطلاعات از روش هاي اسنادي (فيش برداري به صورت توصيفي) و پيمايشي (استفاده از نظريات جرم شناسان و جامعه شناسان) استفاده شده است. نتايج به دست آمده از اين پژوهش حاكي از آن است كه تحقق رعايت حقوق شهروندي مستلزم برخورداري از حق احترام، برابري، آزادي، امنيت، آسايش، آگاهي و حق پيشرفت براي تمام افراد جامعه است. نتايج نشان داد در قانون اساسي كشورمان ظرفيت هاي گسترده اي براي حمايت از بزه ديدگان وجود دارد و در قوانين عادي نيز به ويژه قانون آيين دادرسي كيفري نسبت به قوانين قبلي موقعيت و حمايت بهتري را براي بزه ديدگان ايجاد نموده است. نهادهاي اجراي سيستم عدالت كيفري خدمات شايان توجهي را در جهت حمايت از بزه ديدگان ارايه نموده اند. از جمله، در ناجا مركز فوريت هاي پليسي (110) و ايجاد پليس هاي تخصصي مانند پليس زن و پليس پيشگيري در مورد پيشگيري از بزه ديدگي افراد جامعه قابل توجه است.

Since police and judicial system in Iran are more engaged than other organizations with citizens’ rights, the author tried to explore the responsibilities of the two institutions regarding citizenship rights. The main questions of the present research is: «What is the relationship between citizenship rights and the responsibilities of police and judges?». The hypothesis of the research is: «There is a significant relationship between citizenship rights and the responsibilities of police and judges». The findings of the study demonstrated that the realization of citizenship rights calls for benefitting from the right of respect, equality, freedom, comfort, security, knowledge, and advancement for any single person living in the society. The findings also showed that there are large capacities for defending victims in our constitutional law.