پديد آورندگان :
مرتضوي مقدم، سيد غلامرضا نويسنده دانشيار گروه آموزشي داخلي، دانشكده پزشكي، دانشگاه علوم پزشكي بيرجند Mortazavi Moghadam, S.Gh , مادرشاهيان، فرح نويسنده عضو هيات علمي دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند Madarshahian, F , طبيعي، شهناز نويسنده نويسنده مسوول؛ عضو هيات علمي دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند Tabiei, Sh , پژمان خواه، شيدا نويسنده عضو هيات علمي دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند Pejmankhah, Sh , صادقي، محمدحسين نويسنده دانشجوي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي بيرجند Sadeghi, M.H
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: سو مصرف سيگار، الكل و مواد مخدّر به عنوان يكي از بزرگترين معضلات جامعه و موجبات اتلاف نيرو، انرژي و نيز سرمايه‌هاي انساني و ريالي جامعه مي‌باشد. در اين زمينه علل فردي مانند ژنتيك، دوره بحراني نوجواني، عوامل مربوط به خانواده، دوستان و عوامل اجتماعي، مهاجرت‌ها، توسعه صنعتي و ... حايز اهميت و تاثيرگذارند. از آنجا كه گرفتاري قشر جوان، تحصيل‌كرده و آينده‌ساز، نگراني‌ها را دو چندان مي‌كند، اين پژوهش به منظور تعيين شيوع سو مصرف مواد از جمله سيگار، الكل و ساير مواد مخدّر در بين دانشجويان طراحي گرديد.
روش تحقيق: در اين مطالعه توصيفي كه در سال 1382، انجام شد، 870 نفر از دانشجويان دانشگاه‌هاي بيرجند (دانشگاه علوم پزشكي، دانشگاه بيرجند، دانشگاه آزاد اسلامي) در مقاطع مختلف به روش نمونه‌گيري تصادفي (با توجه به تعداد دانشجويان هر دانشگاه) انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه پژوهشگرساخته بود كه در دو قسمت تنظيم و روايي آن به روش روايي محتوي تاييد شد. بخش اول شامل سوالات مربوط به اطلاعات فردي و بخش دوم شامل سوالات مربوط به سو مصرف مواد از جمله سابقه اعتياد در خانواده، نوع وابستگي، اولين ماده مورد مصرف، سنّ شروع، انگيزه، سو مصرف و ... بــود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آمار توصيفي و جداول توزيع فراواني گزارش گرديد.
يافته‌ها: 5/61% نمونه‌ها هيچ‌گونه سابقه سو مصرف مواد را نداشتند. در سو مصرف‌كنندگان مواد، بيشترين فراواني مصرف به ترتيب مربوط به سيگار (5/31%)، الكل (7/5%)، حشيش (1%) و ترياك (3/0%) بود. سنّ شروع مصرف در 5/43% موارد زير 20 سال و در 9/60% موارد به پيشنهاد دوستان گزارش شد. در 5/44% موارد، شروع سو مصرف مواد در مهماني‌هاي دوستانه انجام شده بود. 2/58% سو مصرف‌كنندگان مواد مذكر بودند.
نتيجه‌گيري: با توجه به نقش ارزشمند دانشگاه‌ها به عنوان كانون تعليم و تربيت آينده‌سازان كشور، وجود سو مصرف مواد در بين دانشجويان بسيار هشداردهنده مي‌باشد كه همت مسوولان امر در ريشه‌يابي و كاهش شيوع اين بلاي خانمان‌سوز را مي‌طلبد.
واژه‌هاي كليدي: اپيدميولوژي، سو مصرف مواد، دانشجو
چكيده لاتين :
Background and Aim: Tobacco, alcohol and drug abuse is one of the greatest complications in the society which causes waste of power, energy as well as financial and human assets. In this case, there are a number of factors that are important and influential such as genetics, critical period of adolescence, family affairs, friends and social affairs, immigration, industrial development, etc. Since the involvement of the youth, the educated, and the future makers drastically increases anxieties in the society, the present study was conducted aiming to assess the prevalence of drug abuse, tobacco smoking, alcohol drinking and other narcotics abuse among the students.
Materials and Methods: In this descriptive study, 870 students from Birjand Universities (Medical Sciences, Birjand and Azad Universities) in different courses were randomly selected. Sampling was done by cluster method according to the number of students in each university. Data collecting tool was a questionnaire that was developed in two parts and its validity was confirmed by content validity method. The first part contained demographic information and the second part included questions about drug abuse, background of addiction in the family, kind of addiction, first material used, age of beginning, motive, abuse, etc. The collected data was reported using descriptive statistics and distribution frequency tables of SPSS software.
Results: Results showed that 61.5% of the subjects had no background of drug abuse and cigarette smoking. The most frequent abuses were: smoking cigarette (31.5%), alcohol (5.7%), hashish (1%) and opium (0.3%). Age of beginning in 43.5% of cases was under 20, and in 60.9% of cases offers from friends were reported. In 44.5% beginning of abuse was reported in friendly parties. 58.2% of the abusers were male.
Conclusion: Regarding the valuable role of universities as the centers of training and educating the future- markers of the country, the existence of drugs abuse among students is dramatically alarming. Therefore, the need for high enterprise of the authorities in root findings and reducing the prevalence of this destructive catastrophe is obviously observed.
Key Words: Prevalence, Drug abuse, Student
