راه‏كارهاي برون‏رفت از موانع فرهنگي توليد علم در دانشگاه‏ها

Solutions for "the Cultural Barriers to Broadening Knowledge" in Universities

تحقيق حاضر به بررسي راه‏كارهاي برون‏رفت از موانع فرهنگي توليد علم در دانشگاه‏ها و رتبه‏بندي آن از ديدگاه اعضاي هييت علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم مي‏پردازد. روش تحقيق، توصيفي از نوع پيمايشي است. جامعه آماري دربرگيرنده همه اعضاي هييت علمي دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم است كه از بين آنها نمونه‏اي 60 نفري به شيوه تصادفي ساده انتخاب شدند. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه محقق‏ساخته حاوي ده مولفه از نوع آرايش رتبه‏اي و دو سوال باز استفاده شد. تجزيه و تحليل اطلاعات نشان داد موانع فرهنگي از مهم‏ترين موانع موثر در توليد و توسعه علم در دانشگاه‏ها و مراكز آموزش عالي است و برنامه‏ريزي جامع براي فرهنگ‏سازي و ايجاد شيوه‏هاي مناسب توليد علم (تبديل علم‏پژوهي به فرهنگ عمومي) مناسب‏ترين راهبرد براي توليد علم است. همچنين تشكيل كرسي‏هاي نظريه‏پردازي و نقد و مناظره علمي و حمايت از اجتهاد علمي، و تغيير رويكردهاي مديريتي در اعمال سياست مقدم شمردن انسان‏ها بر راهبردها و حفظ و ارتقاي استقلال، آزادگي علمي و ثبات شغلي محققان و دانشگاهيان، تغيير الگوهاي اداره دانشگاه‏ها از ديوان‏سالاري سياسي به مشاركتي و تلفيقي، دروني‏شدن نياز به علم و تبديل و توليد نظريه و فكر به يك ارزش عمومي در دانشگاه‏ها، به ترتيب از اولويت‏دارترين راه‏كارهاي برون‏رفت از موانع فرهنگي توليد علم در دانشگاه‏هاست.

The present research uses a descriptive-survey method and its population statistics includes all faculty members of Qom Islamic Azad University. A group consisting of 60 members were chosen randomly to take part in the survey. A researcher-made questionnaire including 10 graded items and 2 open items was used for gathering the data. The data analysis shows that the cultural barriers are the most effective barriers to broadening and developing knowledge in universities. The most appropriate strategies towards broadening knowledge are proposing a comprehensive plan for cultural assimilation and developing appropriate methods for broadening knowledge. The methods of overcoming the cultural barriers to broadening knowledge in universities are respectively: developing theorization chairs, criticism and scientific dialogue, practical support for scientific ijtihad, changing administrative approaches towards enacting policies and priority of man over strategies, maintaining and promoting researchers and university scholarsʹ scientific independence and freedom and professional stability, changing the patterns of managing universities form political bureaucracy to a participatory and incorporative one, internalizing the need for knowledge and changing broadening knowledge and thought into a general value in universities.