بررسي واكنش ارقام طالبي به اندام زايي دركشت درون شيشه اي

Study of Response of Melon Cultivars to In-Vitro Organogenesis

كاربرد فنون كشت سلول، بافت و مولكولي در طالبي به لحاظ ويژگي هتروزيگوستي بالا و محدوديت در روش هاي به نژادي متداول، از جايگاه خاصي برخوردار است. مطالعه حاضر به منظور تعيين شرايط محيط كشت مطلوب جهت اندام زايي مستقيم از ريزنمونه هاي كوتيلدون، برگ و ريشه چه در سه ژنوتيپ طالبي اصفهان، گرمك بومي اصفهان و گرگر بومي ايلام اجرا شده است. ريزنمونه هاي كوتيلدون، برگ و ريشه چه بر روي محيط موراشيگ و اسكوك (MS) حاوي غلظت هاي مختلف بنزيل آدنين (BA) قرار داده شد و واكنش ژنوتيپ ها مورد بررسي قرارگرفت. از ميان ريزنمونه هاي كوتيلدون، برگ و ريشه چه، ريزنمونه ي ريشه چه در هيچ محيطي قادر به باززايي نبود. كشت قطعات كوتيلدون ظرفيت بالايي در محيط MS و در حضور تنظيم كننده رشد BA نشان داد. بيشترين درصد القاي شاخه در غلظت1ميلي گرم درليتر BA مشاهده شد كه به منظور ريشه دار شدن ساقه هاي القا شده در حضور BA از غلظت 5/0 ميلي گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد (NAA) استفاده شد. بيشترين القاي شاخه، 5/2 شاخه به ازاي هر نمونه كشت شده در محيط 1ميلي گرم در ليتر BA در ژنوتيپ طالبي اصفهان رخ داد. بيشترين طول ساقه و تعداد برگ از قطعه كوتيلدون در حضور 1ميلي گرم در ليتر BA به دست آمد. در ريزنمونه برگ نيز همانند كوتيلدون، بيشترين ميزان باززايي در غلظت 1 ميلي گرم در ليتر BA حاصل شد. در اين آزمايش BA تنظيم كننده رشد ضروري براي اندام زايي در ريزنمونه هاي كشت شده طالبي بوده و غلظت 5/0تا 1 ميلي-گرم در ليتر BA غلظت مناسبي جهت القاي شاخساره بود. ضمن اينكه با افزايش غلظت آن از 1 به 5/1 ميلي گرم در ليتر، آثار منفي معني داري را در اين رابطه به همراه داشت. در مطالعه حاضر عوامل ژنوتيپ، ريزنمونه و تنظيم كننده هاي رشد تاثير بارزي در واكنش به اندام زايي در طالبي داشته اند. ضمن اينكه با تركيب مناسبي از محيط كشت و تنظيم كننده براي اندام زايي طالبي، تنها ژنوتيپ هاي داراي تنوع ژنتيكي زياد از لحاظ واكنش با يكديگر متمايز مي شوند.

Due to heterozygosis nature of melon, its conventional breeding restricted and application of cell, tissue and molecular techniques have been perceived special attentions. This research aimed at finding desirable medium conditions for organogenesis using cotyledon, leaf and root explants in three genotypes of melon including Isfahan, Contaloup and Gargar. Explants cultured in Murashig and Skoog (MS) and their response for organogenesis were evaluated. Cotyledon explants indicated superior potential in MS supplemented with BA by producing high number of shoots and with 1mg L-1 BA and 0.5 mg L-1 NAA root induction were occurred. High shoot induction, 2.5 shoot in each explant, observed in MS medium supplemented with 1mg L-1 BA in Isfahan melon cultivar. Isfahan melon cultivar indicated superior reaction to organogenesis. The greatest amount of shoots and leaves was produced by cotyledon explants. Regeneration of shoot from leaf explants was low. This explant like cotyledon produced the highest regeneration rate with MS medium containing 1mg L-1 BA. In the present study, BA was an essential growth regulator for organogenesis and 0.5 and 1mg L-1 BA to be efficient for shoot regeneration in melon. Moreover, higher level of this growth regulator (1.5 mg L-1) resulted in the inverse and significant effects on regeneration. It is concluded that, genotypes, explants and plant growth regulators were important factors in response to tissue culture in melon. Moreover, under an optimal growth regulation combination in the growth medium, only melon genotypes with a wider genetic distance could be discriminated for their organogenesis.