مقايسه تاثير دو روش آموزش سخنراني و خودآموز بر آگاهي و عملكرد مادران در مورد روند رشد و مراحل تكامل تغذيه‌اي كودكان كمتر از سه سال

Comparison of two methods of education (lecture and self learning) on knowledge and practice of mothers with under 3 year old children about growth monitoring and nutritional development stages

مقدمه: ارزيابي كشوري رشد كودكان نشان‌دهنده افت رشد در درصد زيادي از كودكان كشور مي‌باشد. افت رشد با ابزار ساده‌اي به نام كارت پايش رشد قابل تشخيص است، از طرف ديگر آگاهي از مراحل تكامل تغذيه‌اي كودكان به مادران اين امكان را مي‌دهد كه عملكرد خود را در مورد رفتار كودكان اصلاح نمايند. در اين مورد، استفاده از برنامه‌هاي مداخله‌اي آموزشي، نقش موثري در ارتقاي آگاهي و عملكرد مادران خواهد داشت. اين مطالعه به منظور مقايسه دو روش آموزشي «سخنراني» و «خود آموز» بر تغيير آگاهي و عملكرد مادران طراحي و اجرا شده است. روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع مطالعات نيمه تجربي بوده و بر روي 100 نفر از مادران داراي كودك زير 3 سال انجام گرفت. نمونه‌ها به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شده و به طور تصادفي در دو گروه مداخله (سخنراني و خودآموز) قرار گرفتند. محتواي آموزشي شامل پايش رشد، تغذيه و مراحل تكامل تغذيه‌اي كودك بود. در اين مطالعه از پرسشنامه‌اي مشتمل بر 45 سوال كه روايي و پايايي آن در مطالعات قبلي تاييد شده بود، استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتايج: تفاوت آگاهي مادران نسبت به روند رشد كودك كمتر از سه سال و مراحل تكامل تغذيه‌اي كودك قبل و سه ماه بعد از مداخله در دو گروه معنادار بوده است. در مقايسه دو روش با يكديگر ميانگين نمره آگاهي مادران در مورد روند رشد كودكان تفاوت معناداري با يكديگر نداشت، اما در مورد مراحل تكامل تغذيه‌اي، دو روش اختلاف معناداري با هم نشان دادند (001/0 > p). همچنين اختلاف معناداري در مورد ميانگين نمره عملكرد هر دو گروه قبل و سه ماه بعد از مداخله آموزشي وجود داشت(001/0 > p). نتيجه‌گيري: آگاهي و عملكرد مادران در باره روند رشد و مراحل تكامل تغذيه‌اي مناسب نمي‌باشد و آموزش به هر شيوه‌اي موثر مي‌باشد و برنامه‌ريزي براي ارتقاي سطح آگاهي و عملكرد مادران در خصوص روند و مراحل تكامل تغذيه‌اي كودكان ضروري است.

Introduction: Assessment of national children growth has shown children‘s growth failure in a large percentage of them in Iran. Growth failure is easily diagnosed by growth monitoring card .On the other hand, mothers’ Knowledge of Nutritional development stages can help them to modify their practice in this field .In this case, conducting educational and interventional programs play a key role in promotion of mothers’ knowledge and practice. This study has been designed and conducted to compare the effect of two educational methods of lecture and self learning on mothers’ knowledge and practice. Methods:This is a quasi-experimental study conducted on 100 mothers with under 3 year old children .Samples were selected through random sampling and were randomly divided into two groups of lecture and self learning. Educational content included growth monitoring card, nutrition and nutritional development stages. A 45 item questionnaire whose validity and reliability had been confirmed in previous studies was used to collect the data. The collected data were analyzed by SPSS software. Results:There was a significant difference between mothers’ Knowledge about growth and nutritional development stages before and three months after intervention. Although, There was no significant difference between mean scores of mothers’ knowledge about children’s growth in two studied methods, there was a significant difference in nutritional development stages (p < 0.001).There was a significant difference in mothers’ practice mean scores before and three months after educational intervention (P < 0.001). Conclusion: Mothers ‘Knowledge and practice about children growth and nutritional development stages are not appropriate so that education by each method is effective .Promotion of mothers’ knowledge and practice about nutritional development stages and their trend is necessary and must be programmed.