بررسي وضعيت بهره وري و عوامل مرتبط با آن در بيمارستان هاي منتخب استان مازندران در سال 1389

Study of productivity status and related factors and determining at selected hospitals of Mazandaran province- 2010

سابقه و اهداف: استفاده بهينه از منابع يكي از اهداف اساسي هر سازمان مي باشد، بيمارستانها نيز به عنوان يكي از مهمترين اجزاي نظام سلامت، به دليل مواجهه با افزايش هزينه ها و كمبود منابع، به دنبال استفاده بهينه از منابع مي باشند. ارتقا بهره وري مي تواند در رسيدن به اين هدف بيمارستانها را ياري نمايد. بيمارستانها به منظور برنامه ريزي در راستاي بهبود بهروه وري بايد در ابتدا عوامل موثر بر بهره وري راشناسايي نمايند. اين مطالعه با هدف شناسايي عوامل موثر بر بهره وري و اندازه گيري وضعيت موجود اين عوامل در بيمارستانهاي منتخب استان مازندران انجام شده است. روش بررسي: اين پژوهش از نوع توصيفي-مقطعي بود و جهت گردآوري اطلاعات، از پرسشنامه استفاده گرديد، كه پس از تعيين پايايي و روايي در بين جامعه پژوهش توزيع شد. 225نفر از روسا، مديران، مترون، مسيولين بخشها و واحدهاي شاغل در بيمارستانهاي مورد پژوهش به روش سرشماري در پژوهش شركت كردند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و بكارگيري روشهاي آماري توصيفي نظير فراواني،ميانگين،انحراف معيار وآزمون تي تست تجزيه وتحليل گرديد. يافته ها: از نظر جامعه مورد بررسي ميانگين نمره تاثير گذاري عوامل مرتبط با مديريت بر بهره وري بيمارستانها برابر 822/0±959/3 عوامل مرتبط با رضايت شغلي و انگيزش كاركنان برابر 052/1± 036/3 ، عوامل مرتبط با مشتري مداري برابر 709/0±28/3 ، عوامل مرتبط با بهسازي و آموزش نيروي انساني برابر 927/0± 158/3 ، عوامل مرتبط با فرهنگ سازماني برابر 866/0±23/3 و عوامل مرتبط با تكنولوژي و تجهيزات بيمارستاني برابر 731/0 ±343/3 و وضعيت موجود عوامل مرتبط با مديريت برابر 0.8675±2.557 ، رضايت شغلي و انگيزش كاركنان برابر927/0± 407/2، مشتري مداري برابر862/0± 861/2، بهسازي و آموزش نيروي انساني برابر 829/0± 592/2، فرهنگ سازماني برابر 844/0± 606/2، تجهيزات و تكنولوژي بيمارستاني برابر 798/0± 615/2 مي باشد. نتيجه گيري: با وجود آن كه از نظر جامعه مورد بررسي، عوامل مورد مطالعه به ميزان زيادي بر بهره وري بيمارستانها تاثير دارند كه با نتايج ساير پژوهشها مشابه بوده ولي وضعيت موجود اين عوامل در بيمارستانها پايين تر از حد متوسط مي باشد. اثرات اين تحقيق براي مديران بيمارستانها به منظور گسترش رفتارهاي بهره ور مفيد است چون توجه به ديدگاه پرسنل در امر بهره وري، خود مهم ترين و نخستين گام براي بهره ور نمودن آنهاست.

Background: Optimum resource utilization is one of the primary objectives of any organization. Hospitals as one of the most important elements of health systems, facing escalating costs and resource scarcity, are concerned with this issue as well. Productivity improvements can help hospitals to achieve this objective. If hospitals are planning to improve productivity, at first, they have to identify factors influencing productivity. This study aims to identify factors affecting productivity and measuring their status quo at selected hospitals of Mazandaran province. Methods: The present descriptive study was carried out cross sectionally. The research population, comprised of hospitals presidents, managers, nursing managers and supervisors (N=250), were all studied with no sampling technique. We used a questionnaire for data collection, its validity and reliability of which was verified. Data analysis was carried out using descriptive statistics, chi square and T test through SPSS 16. Results:The mean score of influential factors and their status quo was measured as followed respectively: managerial factors (3.95±0.82; 2.55±0.86), employees job satisfaction and motivation factors (3.03±1.05; 2.4±0.92), customer orientation factors (3.28±0.7; 2.86±0.86), human resources development and training factors (3.15±0.92; 2.59±0.89), organizational culture factors (3.23±0.86; 2.6±0.84), hospitals technology and equipment factors (3.34±0.73; 2.61±0.79). Conclusion: Although the research population believed these factors have a great impact on hospitals productivity, but their current situation was not ideal in the hospitals. If these hospitals are determined on their way to improve productivity, designing interventions targeting these factors seems useful.