تصويرآفريني شخصيّت‌ها در سوره يوسف

Image Creation of characters in Joseph Chapter of holy Quran

شخصيّت يكي از مباحث مهم در حوزه انسان شناسي است كه در داستان‌نويسي اهميّتي بسيار دارد. قرآن كريم به تصويرپردازي شخصيّت‌ها اهميّت ويژه‌اي داده است. بيان قرآن در توصيف شخصيّت‌ها، هنري و ادبي است؛ از اين‌رو، در بسياري از موارد از قصّه براي توصيف شخصيّت‌ها استفاده كرده است. سوره يوسف، يكي از مهمترين سوره‌هاي قرآن كريم از نظر تصويرپردازي شخصيّت‌هاست. يوسف(ع)، يعقوب(ع)، زليخا، فرزندان يعقوب، عزيز مصر، كاروانيان، همراهان يوسف در زندان، زنان مجلس زليخا و... در روند حركتي قصّه و خلق تصاوير، نقش مهمي دارند. پژوهش حاضر، بر آن است كه قصّه يوسف را با تاكيد بر شخصيّت‌پردازي، بررسي كند و كاركرد شخصيّت‌ها را از بُعد تصويري قرآن تحليل كند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه شخصيّت‌هاي قصّه يوسف با مهارت در چهره‌هاي متعدّد به كار برده شده‌اند؛ به طوري كه براي بيان مفاهيم عالي اخلاقي و ديني از ظرفيّت‌هاي وجودي هر يك از شخصيّت‌ها، نهايت استفاده شده است. در عين حال، خلق چهره‌هاي متفاوت و متعدّد از شخصيّت‌ها با تكيه بر طبيعت‌هاي انساني بر جذابيّت داستان افزوده است.

Personality is one of the important issues in the field of anthropology which is also of high significance in writing fictions. The Holy Quran has also been devoted largely to the discussion of personality attributes. Quranʹs diction in describing personalities is so much artistic and literary; that is why in many cases stories have been used to describe different characters. "Joseph Chapter" is one of the most important chapters of Quran with respect to literary and artistic visualization. Characters in the story such as Joseph, Zoleykha, Jacob, Jacobʹs sons, the King of Egypt, Josefʹs inmatesʹ companions, women in Zoleykhaʹs feast, etc. in the course of story and the images have an important role. This research tries to examine the Joseph chapter, with emphasis on characterizing and analyzing it in the Quranic context. Results show that characters in this chapter have been used in different images; so that for the expression of high ethical and religious notions Quran uses the ultimate potentiality of every character. This is so while image creation of different figures and characters along with considering human natures have developed the attractions of this fiction.