مقايسه روش آموزشي مساله محور با روش استاد محور در تدريس بيوشيمي متابوليسم

Comparison the Effectiveness of Problem Based Learning with Lecture-Based Method in Teaching Metabolic Biochemistry

مقدمه: با توجه به ضرورت و اهميت درس بيوشيمي براي دانشجويان علوم پزشكي و نياز به فراگيري عميق و ماندگار و ايجاد علاقه و انگيزه براي يادگيري آن در اين دانشجويان، مطالعه حاضر به بررسي كاربرد روش مبتني بر حل مساله و مقايسه آن با روش سنتي تدريس به صورت سخنراني استاد مدار در اين درس پرداخته است. روش‌ها: در اين مطالعه نيمه تجربي كه براي تدريس درس بيوشيمي متابوليسم انجام گرفت، تعداد 43 نفر از دانشجويان ترم دو كارشناسي تغذيه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در نيمسال اول سال تحصيلي 1390، شركت كردند. بدين منظور ابتدا دانشجويان در مورد روش آموزش مبتني بر حل مساله توجيه شدند و سپس در گروه‌هايي قرار گرفتند تا بتوانند در مورد مساله مطرح شده كه مبحث درسي پنتوز فسفات بود، به تحقيق و مطالعه گروهي بپردازند. ارزيابي‌ها همچنين به وسيله پرسشنامه‌هايي كه پايايي آنها تاييد شده بود و سوالات آن در سه حيطه انگيزه و علاقه، يادگيري و مشاركت در كار گروهي تقسيم‌بندي شده و توسط دانشجويان تكميل شده بودند و همچنين به وسيله يك آزمون، مشتمل بر دو نوع سوالات مربوط به بخش تدريس به روش سنتي و سوالات مربوط به بخش مساله محور، انجام شد. تجزيه و تحليل داده‌ها به روش t-test و مربع كا انجام گرفت. نتايج: 7/83 درصد از دانشجويان مورد بررسي، بيوشيمي را به عنوان يكي از مهم‌ترين و ضروري ترين دروس در رشته تحصيلي خود مي‌دانستند. ميزان رضايت‌مندي دانشجويان در استفاده از روش‌هاي تدريس متنوع در يادگيري بهتر و موثر اين درس، برابر با 4/88 درصد بود. ميزان رضايت‌مندي دانشجويان از روش مساله محور برابر با 7/66 درصد بود و ميانگين و انحراف معيار در هر يك از سه حيطه انگيزه و علاقه (16±66)، يادگيري (16±68) و مشاركت در كار گروهي (17±70) به دست آمد. اما از مقايسه ميانگين نمرات سوالات آزمون مربوط به بخش تدريس شده به روش سنتي با سوالات مربوط به بخش مورد بررسي، اختلاف معناداري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: 7/83 درصد دانشجويان، اهميت و بنيادي بودن اين درس را تاييد كرده‌اند بنابراين يادگيري ماندگار و تفهيمي و ايجاد انگيزه براي فراگيري آن در دانشجويان وابسته ضروري خواهد بود. 4/88 درصد دانشجويان با اين نظريه كه روش‌هاي متنوع تدريس، يك ضرورت است، موافق بوده اند. نتايج حاكي از آن است كه استفاده از روش مبتني بر حل مساله در ايجاد و افزايش انگيزه و علاقه دانشجويان به درس بيوشيمي و يادگيري عميق تر آن موثر است.

Introduction: Considering the importance of biochemistry for medical students, its deep and consistent learning, and motivating students for its learning, this study aimed to compare the effectiveness of problem-based method with lecture-based method in teaching metabolic biochemistry. Methods: This is a quasi-experimental study. 43 undergraduate nutrition students at Isfahan University of medical sciences were selected in 2009. After introducing the problem solving method to students, they formed some groups to study and search about the presented problem (i.e. pentose phosphate). Data collection was done using a valid questionnaire including motivation, learning and participation area. In addition, students took part in an exam including two types of questions related to traditional method and PBL. Data analysis was done through t-test and chi-square. Results: The 83.7 percent of the students appreciated the value and necessity of biochemistry as one of the most important courses in their curriculum. The studentʹs satisfaction of applying varied educational methods for more effectiveness and better learning was about 88.4%. Student satisfaction with problem-based method was 66.7%. The mean motivation and learning, and participation were 66±16, 68±16 and 70±17 respectively. There was no significant difference between studentʹs exam scores in the traditional method and PBL. Conclusion: 83.7 percent of the students appreciated the value and necessity of biochemistry. Therefore, deep learning and motivation for its learning is necessary. 88.4% agreed that using varied teaching method is important. The results showed that problem-solving methods encourage students’ motivation and improve life-long and deep learning.