مبنامندي فهم و معرفت ديني و بروندادهاي آن

Foundationality of Understanding and Religious Knowledge and Its Results

مطالعات دين‌پژوهانه از عرصه‌هاي پراهميت تحقيق در حيات فكري و فلسفي بشر است. يكي از مباحث مهم در اين عرصه بازپژوهي فهم و معرفت ديني، زيرساخت‌ها و مباني نظري و نتايج و بروندادهاي آن است. آنچه ما را به تحقيق در اين عرصه وامي‌دارد حد اقل دو نكته است: 1. بازشناسي و تنقيح مباني هر دانشي در كاربست درست و آگاهانه آنها و اصلاح و تكميل روش‌شناسي آن دانش موثر است. بنابراين، معرفت ديني بهينه، تابعي از شناخت و كاربست درست مباني آن مي‌باشد؛ 2. امروزه بخش قابل توجهي از پرسش‌ها و شبهات فهم و معرفت ديني را هدف گرفته است. جريان تهاجم فرهنگي و جنگ نرم نيز نشانه‌رفتن معرفت ديني و مباني آن را آوردگاه مناسبي براي تحقق اهداف دين‌ستيزانه خود يافته است. بنابراين، شناسايي مباني حقيقي فهم دين و تمييز آن از مبناسازي‌هاي نادرست، همچنين بازكاوي تاثيرات واقعي آنها از پنداره‌هاي ناصواب معارضان، براي دفاع از معرفت ديني و در نهايت دفاع از دين ضروري و اجتناب‌ناپذير است. بدين‌روي، تحقيق حاضر در پي تبيين اصول و مباني فهم دين و بيان نتايج و برونداد‌هاي آن‌ است. مباني مورد بحث در اين تحقيق به هفت‌گونه تقسيم و در ذيل هرگونه اصولي چند بررسي شده‌اند. اين اصول برآيندهاي مشترك و همسويي در فهم و معرفت ديني دارند. مباني يادشده در هفت گفتار به شرح زير بررسي شده است: مباني معرفت شناختي، مباني خداشناختي، مباني انسان شناختي، مباني دين‌شناختي، مباني وحي شناختي، مباني قرآن شناختي و مباني راهنماشناختي.

Religious studies is one of the most important researches in the intellectual and philosophical life of human being; and one of the main tasks in this field is a second research on understanding and religious knowledge, its theoretical bases and foundations and also its results. There are at least two points which lead us to research in this field: 1- Recognition and improvement of the foundations of any knowledge is quite effective on its correct and deliberate use and the development and integration of its methodology. Therefore the best religious knowledge is a function of a correct recognition and use of its foundations. 2- A considerable number of questions and doubts, nowadays, are about understanding and religious knowledge. Fighting against religion, the cultural aggression and the culture war have attacked religious knowledge and its foundations. Thus to defend religious knowledge and in fact to defend religion, it is necessary to identify the real foundations of understanding religion and distinguish them from incorrect foundations; and also it is necessary to investigate their real effects and distinguish them from incorrect ideas posed. Therefore this research tries to explain the principles and foundations of understanding religion and clarify its consequences. The mentioned foundations are divided into seven categories and some principles are explained in each category. These principles have some common and uniform results in understanding and religious knowledge. The mentioned foundations are investigated in seven sections as follows: epistemological foundations, theistical foundations, anthropological foundations, foundations related to understanding religion, revelation, Quran and foundations related to understanding guide. Key expressions: understanding, knowledge, religion, religious knowledge, foundation, foundationality.