پهلويسم:ايدويولوژي رسمي دولت محمدرضا پهلوي در دهه هاي 1340 و 1350 ش.

Pahlavism, the Official Ideology of Mohammad Reza Pahlavi’s Government (During 1960’s & 1970’s)

كاركرد اساسي ايديولوژي، ارايه هويتي يكدست به افراد جامعه و كمك به مشروعيت قدرت دولت است. دولت پهلوي،در دهه هاي چهل و پنجاه، با توجه به سياست نوسازي اقتصادي و اجتماعي و همگام شدن با تحولات جهاني، درصدد بود ايديولوژي خاصي را شكل دهد و با ارايه هويتي جديد، در رفع بحران مشروعيت دولت بكوشد. پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است كه ايديولوژي دولت، در عصر پهلوي دوم، از كدام بنيادها و عناصر اساسي شكل گرفت و كاركردهاي بنيادين اين دستگاه ايديولوژيك تا چه حد در زمينه بازآفريني مشروعيت حكومت از توفيق برخوردار بود؟ اين مقاله با روش تاريخي و توصيفي-تحليلي اين موضوع را مورد بررسي قرار مي دهد. بررسي هاي اين پژوهش بر اساس مدارك و اسناد به اين يافته منتج شده است كه در دهه چهل و پنجاه، حكومت، براي ايديولوژي سازي، از عناصري چون انقلاب سفيد،ناسيوناليسم شاهنشاهي،عرفي گرايي،شبه‌بومي گرايي، شبه‌مذهب گرايي، و شبه‌دموكراسي‌خواهي بهره مي‌گرفت.كارآيي اين ايديولوژي، در تقويت مشروعيت دولت و رفع بحران آن، به علت عدم انطباق آن با شرايط بيروني جامعه و تحولات جهاني و همچنين عدم تناسب و سازگاري دروني عناصر گوناگون و ناهمساز آن قرين موفقيت نبود.دولت پهلوي در شرايطي بر ناسيوناليسم تاكيد مي كردكه دوران ناسيوناليسم به سر آمده بود.از سوي ديگر، عناصر تشكيل دهنده ايديولوژي دولت مانند انقلاب سفيد، ناسيوناليسم شاهنشاهي، مذهب گرايي، و عرفي گرايي در تناقض با يكديگر قرار داشتند. كليد واژه ها:ايديولوژي،انقلاب سفيد،ناسيوناليسم شاهنشاهي،بومي گرايي.

The major function of an ideology is to provide the people of a society with a homogeneous identity and accordingly contribute to the legitimacy of a government. Aiming to solve its legitimacy crisis, the Pahlavi Government tried to develop a specific ideology, and to present a new identity to Iran’s society based on that ideology during 1960’s and 1970’s. This need arose because of the economic and social modernization policy which Pahlavi’s Government adopted during this period in order to keep pace with global developments. The main question of the present research is: which key elements and foundations formed this ideology adopted by Mohammad Reza Shahʹs Government, and to what extent did the fundamental functions of this ideological system help in recreating the legitimacy of the Pahlavi Government? This research studies this subject through historical and descriptive-analytic methods of investigation. This study concludes that according to the records, the Pahlavi Government used some elements such as the White Revolution, Imperial Nationalism, secularism, pseudo-nativism, pseudo-religiousness and pseudo-pro-democracy to create this ideology during 1960ʹs and 70’s. The ideology was not a practical success in supporting the legitimacy of the Pahlavi Government and solving its legitimacy crisis, since it did not meet the real requirements of society and was not in compliance with global developments. It also lacked internal consistency and appropriateness in its miscellaneous and incompatible elements. The Pahlavi Government was emphasizing nationalism after the nationalism era had ended.